1. Rodzaje skal pomiarowych:
a) Skala nominalna
- stosuje wyłącznie opis słowny dla potrzeb identyfikacji jednostki. Pomiar polega na zastosowaniu liczby jako nazwy, czyli grupowaniu jednostek w klasy (kategorie). Wartości na tej skali nie mają oczywistego, wynikającego z natury danego zjawiska uporządkowania (np. nazwy miejscowości). Nawet jeśli wartości zmiennej nominalnej są wyrażane liczbowo, to liczby te są tylko umownymi identyfikatorami, nazwami, nie można więc wykonywać na nich działań arytmetycznych, ani ich porównywać.
-Przykłady zmiennych nominalnych: miejsce zamieszkania, płeć.
b) Skala porządkowa
– służy, jak sama nazwa wskazuje, do porządkowania danych. Pomiar polega na grupowaniu jednostek w klasy (kategorie), którym przypisuje się nazwy lub liczby i porządkuje się te klasy ze względu na stopień natężenia, w jakim posiadają one badaną cechę.
Wartości mają więc jasno określony porządek (kolejność), ale jednak nie da się w sensowny sposób określić różnicy ani ilorazu między dwiema wartościami (np. wykształcenie).
- Przykłady zmiennych porządkowych: wykształcenie, kolejność zawodników na podium, ranking przedsiębiorstw.
c) Skala interwałowa (przedziałowa)
– ma własności skali porządkowej, gdyż możliwe jest porządkowanie jednostek statystycznych. Różnice pomiędzy wartościami dają się obliczyć i mają sensowną interpretację w świecie rzeczywistym, jednak nie ma sensu dzielenie dwóch wartości zmiennej przez siebie. Innymi słowy określona jest jednostka miary, jednak punkt zero jest wybrany umownie.
- Przykłady zmiennych interwałowych: daty, temperatura w stopniach Celsjusza.
d) Skala ilorazowa (stosunkowa)
– spełnia wszystkie aksjomaty liczb, stosunki między dwiema jej wartościami mają interpretację w świecie rzeczywistym; nie tylko różnice, ale także ilorazy wielkości. Wielkości na skali ilorazowej można więc dodawać odejmować i dzielić przez siebie. Pomiary w tej skali charakteryzują się stałymi ilorazami i zerem bezwzględnym.
- Przykłady zmiennych ilorazowych: cena w zł, temperatura w Kalwinach (temperatura w stopniach Celsjusza jest na skali interwałowej), napięcie elektryczne, inflacja, bezrobocie, masa, czas wykonywania danej czynności (np. rozwiązanie ćwiczenia, bieg na 100 m). W ostatnim przypadku początek czynności jest naturalnym punktem zerowym, a sekunda pracy badanego jednostką miary.
a) Skala nominalna
- stosuje wyłącznie opis słowny dla potrzeb identyfikacji jednostki. Pomiar polega na zastosowaniu liczby jako nazwy, czyli grupowaniu jednostek w klasy (kategorie). Wartości na tej skali nie mają oczywistego, wynikającego z natury danego zjawiska uporządkowania (np. nazwy miejscowości). Nawet jeśli wartości zmiennej nominalnej są wyrażane liczbowo, to liczby te są tylko umownymi identyfikatorami, nazwami, nie można więc wykonywać na nich działań arytmetycznych, ani ich porównywać.
-Przykłady zmiennych nominalnych: miejsce zamieszkania, płeć.
b) Skala porządkowa
– służy, jak sama nazwa wskazuje, do porządkowania danych. Pomiar polega na grupowaniu jednostek w klasy (kategorie), którym przypisuje się nazwy lub liczby i porządkuje się te klasy ze względu na stopień natężenia, w jakim posiadają one badaną cechę.
Wartości mają więc jasno określony porządek (kolejność), ale jednak nie da się w sensowny sposób określić różnicy ani ilorazu między dwiema wartościami (np. wykształcenie).
- Przykłady zmiennych porządkowych: wykształcenie, kolejność zawodników na podium, ranking przedsiębiorstw.
c) Skala interwałowa (przedziałowa)
– ma własności skali porządkowej, gdyż możliwe jest porządkowanie jednostek statystycznych. Różnice pomiędzy wartościami dają się obliczyć i mają sensowną interpretację w świecie rzeczywistym, jednak nie ma sensu dzielenie dwóch wartości zmiennej przez siebie. Innymi słowy określona jest jednostka miary, jednak punkt zero jest wybrany umownie.
- Przykłady zmiennych interwałowych: daty, temperatura w stopniach Celsjusza.
d) Skala ilorazowa (stosunkowa)
– spełnia wszystkie aksjomaty liczb, stosunki między dwiema jej wartościami mają interpretację w świecie rzeczywistym; nie tylko różnice, ale także ilorazy wielkości. Wielkości na skali ilorazowej można więc dodawać odejmować i dzielić przez siebie. Pomiary w tej skali charakteryzują się stałymi ilorazami i zerem bezwzględnym.
- Przykłady zmiennych ilorazowych: cena w zł, temperatura w Kalwinach (temperatura w stopniach Celsjusza jest na skali interwałowej), napięcie elektryczne, inflacja, bezrobocie, masa, czas wykonywania danej czynności (np. rozwiązanie ćwiczenia, bieg na 100 m). W ostatnim przypadku początek czynności jest naturalnym punktem zerowym, a sekunda pracy badanego jednostką miary.
Komentarze
Prześlij komentarz