Przejdź do głównej zawartości

Anatomia Ssaków

I. UKŁAD RUCHOWY - POŁĄCZENIA

1. ) Połączenia włókniste

do tej grupy należy więzozrost, szew oraz wiklinowanie. W więzozroście kości są połączone za pomocą tkanki łącznej włóknistej lub sprężystej. Rozpowszechnione na dużym obszarze występują pod nazwą błony międzykostnej lub więzadła.

1.1 . ) Szew

-stanowi obszerna grupę połączeń. Występuje przeważnie w czaszce. Ze względu na charakter łączonych ze sobą kośc przyjęto kilka rodzajów szwów:  piłowaty, łuskowaty liściasty , płaski.

a) pilowaty

- występuje wtedy gdy krawędzie łączonych ze sobą kości mają kształt zębów piły np.szew potyliczno - międzyciemieniowy.

b) liściasty

-gdy kości zachodzą na siebie podobnie jak łuski ryby np. między kością ciemieniową a skroniową.


c)płaski

- tworzą kości równoległe do siebie, płasie i gładkie np. szew polityczno- łuskowy.

1.2.) Wiklinowanie

-połączenie zębów z okostna zębodołu.


2.) Połączenia chrząstkowe

-dzielą się na dwie zasadnicze grupy chrząstkozrost i spojenie


2.1.) Chrząstkozrost

- jest to połączenie między kośćmi gdzie tworzywem łączącym kości jest tkanka chrzestna. W zależności od tego jaka ona jest może to być chrząstkozrost szklisty (chrząstka nasadowa w kościach jest tkanka chrzęstna. W zależności od tego jaka ona jest może to być chrząstkozrost szklisty (chrząstka nasadowa w kościach długich) lub włóknisty (krążki międzyżebrowe)


2.2.)Spojenie

-to chrząstkozrost który ma we wnętrzu jamę np. spojenie miednicze

3.) Połączenia maziowe

a) Stawy

-składają się z powierzchni stawowych pokrytych chrząstkami torebki stawowej mazi oraz więzadła.

b)powierzchnia stawowa 

-to gładki obszar kości okryty chrząstką stawową w stawach mogą występować wstawki uzupełniające w postaci krązków stawowych. Sprężystość chrząstki likwiduje wsttrząsy powstałe w czasie ruchu.

c)torebka stawowa

- tworzy zamkniętą błoniastą obudowę stawu. Powstaje przy dużym udziale okostnej która tworzy warstwę włóknistą pod nią znajduje się unaczyniona i unerwiona warstwa maziowa. Warstwa włóknista zawiera włókna klejodalne i sprężyste co wpływa na jej charakter ochronny.

d) maź stawowa

- jest roztworem koloidalnym zawierającym mucynę. Znajdują się w niej złuszczone elementy komórek. Jest naturalnym smarem zmniejszającym tarcie w stawach.

e) podział stawów

stawy można podzielić na proste i złożone staw prosty to taki w którym występują tylko 2 kości np. biodrowy staw złożony to taki w którego skład wchodzi więcej niż 2 kości np. staw łokciowy mięsożernych.

f) stawy jednoosiowe 

-zachodzą w nim ruchy  tylko w jednej płaszczyźnie czyli zginanie i prostowanie należy do tej grupy staw zawiasowy i obrotowy.

g) staw zawiasowy

stanowi połączenie gdy jedna z powierzchni ma kształt walca a druga jest wklęsła. Zachodzi ruchy w osi poprzecznej przechodzącej przez środek np. staw łokciowy kopytnych walca.

h) staw obrotowy

ma również jedna oś obrotu, przebiega równoległe do połączonych kości np. staw szczytowo-obrotowy.

i) stawy dwuosiowe

-oprócz zginania i prostowania wykonywane są tych przywodzenia i odwodzenia należna do tej grupy staw owalny siodełkowy i kłykciowy.

j) stawy owalny

-powierzchnie w kształcie owalu umożliwia ruchy dookoła . Staw szczytowo-potyliczny.

k) staw siodełkowy

- przypomina kształt siodła np. staw żebrowo-poprzeczny

l) staw kłykciowy

-to staw skroniowo-żuchwowy

ł) stawy wieloosiowe

-to stawy o największej ruchomości możliwe ruchy zginania prostowania przywodzenia i odwodzenia wysuwa i cofania np. staw ramienny.

m) staw płaski

- powierzchnie stawowe są płaskie ruchomość jest nieznaczna ruchy ślizgowe np. nadgarstkowo- śródręczna






II. UKŁAD ODDECHOWY

1.) Nos, jama nosowa
-Wyróżnia się grzbiet nosa , rozpoczynający się nasada nosa i kończy wierzchołkiem nosa. Po obu stron wierzchołka nosa leży otwory nozdrzy przednich i prowadza do prawej lub lewej jamy nosowej. Zakończenie jamy nosowej stanowią nozdrza tylne otwierające się do jamy gardła. Między nozdrzami przednimi znajduje się przegroda nozdrzy, która przedłuża się w przegrodę  nosa właściwą.
-Skóra na nosie u różnych gatunków ulega różnym modyfikacją. U mięsożernych, owcy i kozy pojawia się płytka nosowa (lusterko nosowe), u świni tarcza ryjowa, u bydła śluzawica.
-Wyróżnia się  rusztowanie kostne, które tworzą kości czaszki, oraz rusztowania miękkie tworzone przez chrząstki nosa. Z zewnątrz nozdrza z boków obejmują skrzydła nosa boczne i przyśrodkowe. Po stronie górnej schodzą się one w kacie nosa do grzbietowym, a po stronie dolnej w kącie nosadobrzusznym. Rozwartość otworów nozdrzowych regulują mięśnie wyrazowe.
- Jama nosowa oddzielona jest  od jamy ustnej podniebieniem. . Jama nosowa składa się z przedsionka  nosa i jamy nosowej właściwej. Przedsionek wysłany  jest błona śluzowa typu skórnego, pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. A błona śluzowa jamy nosowej właściwej dzieli się na  -śluzówkę okolicy oddechowej, zajmuje duża  część jamy nosowej, ma kolor różowy, pokryta jest nabłonkiem wielorzędowym, trzęsionym z Komórkami kubkowymi sluzówka okolicy węchowej jest na odcinku tylno-górnym, a ta śluzówka jest gruba, miękka , ma kolor żółty, żółtobrązowy i pokryta jest nabłonkiem z rozproszonymi komórkami zwojowymi (odbierają zapachy). Są tam również gruczoły wechowe. małżowiny sitowe tworzą błędnik sitowy, znajdujący się w tylno-górnym odcinku jamy nosowej, pokryty jest śluzówka typu węchowego.

2.) Krtań
-krótka
-chrząstkowo-błoniasta, mięśniowa rura między gardłem a tchawicą. Chrząstki, więzadła, mięśnie i nerwy krtani pokryta endodermalnym nabłonkiem,  częściowo wielowarstwowym płaskim, a częściowo wielorzędowym migawkowym.
-Jest pierwszym odcinkiem dórg oddechowych położonych dobrzusznie w stosunku do przełyku. Jest narządem głosotwórczym. Chrząstka tarczowata, pierścieniowata  oraz główna część chrząstki nalewkowatej są wytworami chrząstki szklistej, a chrząstka nagłośniowa, w tyle z chrząstką nagłośniowa są budowane z chrz. sprężystej. Zbudowana z chrząstek:
*chrząstka tarczowata - łączy sie z przodu z chrząstką nagłośniowa, a w tyle z chrząstką pierściowniowatą, którą częściowo obejmuje, w swym wnętrzu zaś zawiera chrz. nalewkowate
*chrząstka pierścieniowata - w części przedniej objęta częściowo przez chrząstkę tarczowatą, dołacza się do niej od tyłu
*chrząstki nalewkowate - są ruchliwe, co jst przydatne w czasie czynności oddechowej i wydawaniu głosu. Są odpowiednio ustawione za pomocą mięśni. Mają kształt trójściennej piramidy podstawą zwróconej w stronę chrząstki pierścieniowatej. Na tylno-górnym końcu teh podstawy znajduje się po pośrodkowej pow. sstaworowa do zestawienia z chrz, pierścieniowatą, a na kącie dolnym leży wyrostek głosowy. Na wierzchołku piramidy chrząstki nalewkowej jest wyrostek różkowaty zbudowany z chrząstki sprężystej.
*chrząstka nagłośniowa - zbudowana z chrząstki sprężystej i obleczona błona śluzowa jako nagłośnia, tworzy zamknięcie krtani w czasie połykania. Podstawa nagłośni umocowana do chrząstki tarczowatej przewęża się w szypułkę nagłośni. W przeciwległym do podstawy końcu nagłośnia tworzy wierzchołek nagłośni, zaostrzony u mięsożernych małych przeżuwaczy i konia, a zaokrąglony u bydła i świni. Od podstawy nagłośni po obu stronach odchodzi wyrostek klinowaty, skierowany ku górzy u konia, brak u świni, przeżuwaczy

3.) Tchawica
- rurowata, u szczytowej ścianie wpartej na rusztowaniu chrząstkowym w postaci pierścieniowatych chrząstek tchawicznych. Sięga od krtani do korzenia płuca. Przed wniknięciem do płuc ulega rozwidleniu na dwie odnogi tworząc rozdwojenie tchawicy i przedłuża się w oskrzele główne prawe i lewe. Tchawice ma trzy warstwy: błona śluzowa z nabłonkiem wielorzędowym migowkatym z komórkami kubkowymi. Warstwe włóknisto-chrzęstną, która obejmuje tkankę łączną zbitą i chrząstki tchawiczne zbudowane z chrząstki szklistej pokrytej ochrzęstna. Przydankę tchawicy zbudowanej z tkanki łącznej wiotkiej, spowija z zewnątrz tchawicę i zespala z okolicznymi narządami. Kształt tchawicy jest gatunków zmienny, w przekroju poprzecznym, jest ona spłaszczona bocznie u krowy, grzbieto-brzusznie u konia, okrągła u świni, podkowiasta u kozy.

4.) Płuca
-leża w jamie piersiowej, każde pokryte jest workiem opłucnym. Płuco ma kształt połowy stożka o podstawie skierowanej ku tyłowi a szczycie płuca skierowanym do przodu. Wyróżnia się wypukła powierzchnię zebrowa i spłaszczoną, posiadającą wyciski powierzchniowe przyśrodkową. Powierzchnia przyśrodkowa dzieli się na część kręgow a i część śródpiersiowa z wyciskami. Na tej powierzchni występuje wneka płuc, wykorzystywana przez i oskrzela , naczynia i nerwy wnikające do płuc. Na podstawie płuca jest powierzchnia przeponowa, która styka się z przeponą. Płuca ma brzeg tępy biegnący wzdłuż kręgosłupa, a reszta brzegów to brzegi ostre. Płuco prawe jest większe od płuca lewego.
a) u mięsożernych i świni
-płuco lewe dzieli się na płaty: ołat doczaszkowy, i jego część doczaskową i doogonowy. Płuco prawe na płat doczaszkowy, płat środkowy , płat ogonowy i płat dodatkowy
b) u przeżuwaczy
-płuco lewe dzieli się tak samo jak u świni i mięsożernych, zaś płuco prawe dzieli się na płat doczaszkowy i jego części doczaszkową i doogonową, płat środkowy, płat doogonowy, płat dodartkowy.
c) u konia
-płuco lewe dzieli się na płat doczaszkowy i doogonowy. Płuco prawe dzieli się na płat docżzaszkowy, płat ogonowy i płat dodatkowy. Gdy zmniejsza się światło dróg oddechowych wew. płuc, zmianą ulega nabłonek. Nabłonek wielorzędowy migawkowy przechodzi w nabłonek dwurzędowy, następnie jednorzędowy pryzmatyczny z migawkami, potem bez migawek. Do płuc dociera krew czynnościowa, pniem płucnym i zż. płucnymi oraz krew odżywcza tętniczymi gałeziami oskrzelowymi i żż. oskrzelowymi. Budowa mikro: Płuca dzieli się na segmenty oskrzelowo-płucne. Mają one kształt kima lub piramidy o podstawie skierowanej do opłucnej, a wierzchołkiem w stronę wnęki. Segmenty te oddzielone są od siebie tk. łączną z licznym i włóknami sprężystymi. Oskrzela główne wnikają do płuc, a od ich pnia odchodzą cieńsze odgałęzienia płatowe, oraz oskrzela segmentowe. Oskrzela segmentowe dzielą się na odgałęzienia oskrzelowe segmentów płucnych i odgałęzienia drobniejsze. Każdy segment płuca składa się z płacików płucnych (gronek) o kształcie piramidy. Powietrze do płacików wędruje oraz drobniejszymi odgałęzieniami i koniec stanowią oskrzeli końcowe. Te drogi to drzewo oskrzelowe. Oskrzelki końcowe przed wejściem w płatek płucny dzieli się na dwa oskrzeliki oddechowe, gdyż ich obudowe w większości stanowią pęcherzyki płucne, w których zachodzi wymiana gazowa. Od oskrzelików oddechowych odchodzą przewodzki pęcherzykowe, otoczone wyłącznie pęcherzykami płucnymi. Wreszcie w przewodzikach pęcherzykowatych oddzielaja się zgłębienia w postaci woreczków pęcherzykowych. Oskrzeliki oddechowe w miejscach pomiędzy pęcherzykami mają nabonek jednowarstwowy cylindryczny. Te drogi to drzewo

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

The Present Simple Tense - czas teraźniejszy prosty - English tenses

1.) Zdania twierdzące W zdaniach twierdzących w czasie Present Simple w 3 osobie liczby pojedynczej (he, she, it) dodajemy końcówkę -s przy czasowniku, np. go: I go .. ale She goes ....; write: You write ... ale He writes.... 2.) Pytania W czasie Present Simple używamy operatora DO (I, you, we, they) lub DOES (he, she, it), aby zadać pytanie. W zdaniu w czasie Present Simple w 3 osobie liczby pojedynczej końcówka -s występuj tylko raz. W zdaniach twierdzących dodajemy ją do czasownika, np. bakes, brings, zaś w pytaniach dodajemy ją do operatora do , co daje does. 3.) Przeczenia Podobnie jak w pytaniach w czasie Present Simple w przeczeniach wykorzystujemy operator DO lub DOES. Pamiętaj , że w przeczeniach także nie dodajemy końcówki -s do czasownika w 3. osobie liczby pojedynczej. Skróty: Do not = Don't Does not = Doesn't 4.) Kiedy  używamy czasu PRESENT SIMPLE 1. Jeżeli coś powtarza się co jakiś czas: codziennie (every day), co roku (every year), częst...

Analityka chemiczna

Odczynnik grupowy tworzy osady z daną grupą kationów w określonych warunkach (jest to grupa analityczna kationów), przy czym kationy pozostałych grup analitycznych nie tworzą z nim osadów. Na przykład odczynnik grupowy I grupy analitycznej kationów (3M HCl) strąca osady chlorków kationów należących do taj grupy, natomiast kationy należące do grup II-V pozostają w roztworze. W wodnych roztworach kationy metali nie są swobodnymi jonami, lecz występują w postaci akwakompleksów. Na przykład w wodnym roztworze soli miedzi są obecne uwodnione jony miedzi(II) o wzorze [Cu(H_2O)_6}^2+ a nie wolne jony Cu^2+. A zatem wzór kationu metalu Me^n+ ( w rzeczywistości {Me(H_2O)_6]^n+) jest zapisem uproszczonym bez uwzględnienia skoordynowanych cząsteczek wody. Reakcje  analityczne poszczególnych kationów w obrębie grupy analitycznej będą podzielone na dwie części. W pierwszej części będą opisane reakcje z odczynnikiem grupowym i pospolitymi związkami takimi jak np. wodorotlenek sodu, wodny roz...