Wszechświat to wszystko, co istnieje - materia, przestrzeń, energia i czas. Znajdują się w nim gwiazdy, planety i inne obiekty kosmiczne.
Wszechświat jest ogromny, tak wielki, że nie sposób objąć go umysłem. Jego widzialna przez nas część rozciąga się na odległość 1,6 kwadrylionów (milionów milionów milionów milionów = bilionów bilionów = milionów trylionów) kilometrów, a co jest jeszcze dalej, tego nikt nie wie.
Powstało wiele teorii na temat powstania Wszechświata oraz sposobu ewoluowania do obecnej postaci. Według przyjętej powszechnie teorii Wielkiego Wybuchu Wszechświat narodził się 15 miliardów lat temu na skutek potężnej eksplozji. To niezwykłe dało początek nie tylko materii, ale i energii, przestrzeni, i czasowi. Na pytanie, co było Wielkim Wybuchem odpowiedź jest jedna - nic.
Zdaniem naukowców, Wszechświta tuż po Wielkim Wybuchu jest bardzo mały i bardzo gorący, wypełniały go tylko cząstki promieniowania. Dopiero po mniej więcej 10 sekundach powstały cząstki elementarne - protony, neutrony i elektrony - jednakże na narodziny atomów wodoru i helu trzeba było czekać jeszcze kilkaset tysięcy lat, aż Wszechświat bardzo się rozszerzył i oziębił.
Echa Wielkiego Wybuchu
Skoro Wielki Wybuch miał miejsce 15 miliardów lat temu, do dzisiaj Wszechświat powinien wystygnąć do temperatury około -270oC, 3K - trech stopni powyżej zera abolutnego - i tak jest w istocie. Posługując się radioteleskopami astroniomowie zajerestowali dochodzący z przestrzeni szum, czyli tzw. promieniowanie tła, które odpowiada dokładnie tej temperaturze.
Ich zdaniem jest to właśnie pozostałość po Wielkim Wybuchu.
Jeden z najpopularniejszych opowieści o naukowcach mówi o tym, jak Izaak Newtonstwierdził,że siła sprawiająca, iż jabłko spada na ziemię , jest w rzeczywistości przyciąganiem ziemskim, obecnie nazywamy grawitacją. Każdy obiekt we Wszechświecie jest źródłem siły grawitacji, a jej wielkość zależy od jego masy. Ponieważ jabłko ma niewielką masę, jego siła grawitacji nie jest praktycznie w stanie poruszyć Ziemi, natomiast ogromna masa Ziemi z łatwością przyciąga jabłko.
To właśnie siła grawitacji utrzymuje ciała niebieskie na ich orbitach. Dzięki niej Księżyc okrąża Ziemię, a nie odlatuje w przestrzeń, grawitacyjne przyciąganie Słońca sprawia, że odbiegają je planety, a jeszcze potężniejsze siły tej samej natury nadają Słońcu ruch względem innych gwiazd.
Nasze Słońce jest całkiem zwykłą, średniej wielkość gwiazdą. Podobnie jak wszystkie inne gwiazdy, jest ono kulą rozżarzonych gazów, kryjącą we wnętrzu reaktor termojądrowy, który produkuje ogromne ilości światła, ciepła i innych form energii. Słońce wraz z okrążającymi je planetami tworzą Układ Słoneczny. W porównaniu ze Słońcem inne gwiazdy wydają się bardzo małe, ale tylko dlatego, że znajdują się bardzo daleko, ponieważ naprawdę niektóre z nich są nawet i sto razy od niego większe.
Gwiazdy i galaktyki
Do orientowania się w położeniu gwiazd na niebie astronomowie posługują się gwiazdozbiorami(konstelacjami). Gwiazdozbiór to grupa gwiazd, widocznych obok siebie na nocnym niebie, w rzeczywistości jednak nie sąsiadują one ze sobą w przestrzeni.
Gwiazdy gromadzą się w wielkich, wirujących gwiazdnych wyspach w przestrzeni kosmicznej, zwanych galaktykami. Śłońce razem z planetami wchodzi w skład naszej rodzimej gaalaktyki, którą nazywamy drogą Mleczną. Nie należy ona do największych galaktyk, a jednak jej rozmiary są olbrzymie (jest ona dyskiem o średnicy wynoszącej 100000 lat świetlnych). Odległości we Wszechświecie mierzy się w odniesieniu do największej znanej prędkości, prędkości światła, która wynosi około 300 000 km/s. Jednostką używaną przez astronomów jest tzw. rok świetlny, czyli oległość, jaką pokonuje światło w ciągu jednego roku, równą około 9,46 biliona kilometrów. Najbliższa gwiazda, Proxima Centauri, znajduje się o 4,3 roku świetlnego od nas. Nawet światło ze Słońca dociera po mniej wiecej 8 minutach i 20 sekundach.
Nasza Galaktyka przypomina kształtem wielki, spłaszczony dysk z gęstym , niemal kulistym jądrem, składa się z setek miliardów gwiazd. Słońce znajduje się przy obrzeżu tego koła, w odległości około 30 000 lat świetlnych od centrum, a jego pełny obieg wokół srodka Galaktyki trwa około 225 milionów lat.
Nasza Galaktyka jest tylko jedną z wielu, choć naprawdę nie wiadomo ile ich jest. Znamy już ponad iliard galaktyk, a każda z nich zawiera miliony gwiazd. Najdalsze ze znanych galaktyk są odległe od nas o ponad sto milionów lat świetlnych. Wszystkie galaktyki oddalają się od nas i od siebie również, co każe przypuszczać, iż Wszechświat nadal się rozszerza jako całość.
Różnorodność gwiazd
Jest wiele rozmaitych gwiazd, wszystkie one jednak rodzą się, żyją i gasną przez miliony lat.
Wiek Słońca określa się na około 5 miliardów lat, a astronomowie przypuszczają, że upłynie jeszcze przynajmniej drugie tyle, zanim się ono zestarzeje. Słońce jest samotną gwiazdą, wiele z nich jednak występuje prami, w których gwiazdy składowe okrązają się wzajemnie. istnieją również uklady potrójne i wielokrotne.
Njawiększe z gwiazd to tzw. nadolbrzymy, których przykładem jest Antares o średnicy 330 razy większej od średnicy Słońca: są to jednoczęsnie gwiazdy o bardzo małej gęstosci. Nieco mniejsze od nich są olbrzymy o średnicach od dziesięciu do stu razy większych od średnicy Słońca. Ich gęstość również jest niewielka. Największa liczba widzialnych gwiazd, ze Słońcem włącznie, jest zaliczana do gwiazd ciągu głównego, czyli o średnich rozmiarach. Najmniejszymi gwiazdami ciągu głównego są tzw. czerwone karły. Inna grupa karłów to gwiazdy jeszcze od nich mniejsze, zwane białymi karłami - bardzo słabe gwiazdy o rozmiarach rzędu wielkości Ziemi.
Życie gwiazdy
Wszystkie gwiazdy rozpoczynają życie jako obłok pyłu i gazowego wodoru, jakich pełno we Wszechświecie. Gwiazda zaczyna powstawać, gdy coś (nikt nie wie właściwie, co takiego) sprawi, że obłok zapada się w sobie i zgęszcza na skutek działania siły grawitacji. W miarę zapadania chmura zaczyna wirować, a jej środek rozgrzewa się, aż temperatura w jego wnętrzu osiągnie wiele milionów stopni, czyli wystarczająco dużo, aby wywołać reakcję termojądrową. Wytworzona energia uwalnia się wtedy w postaci swiatła i ciepła; nowa gwiazda zaczyna świecić.
Wybuchające gwiazdy
Życie gwiazdy zależy głównie od jego masy. Kiedy gwiazda taka jak Słońce wyczerpie już swe wodorowe "paliwo", jej helowe jądro kurczy się, a warstwy zewnętrzne ekspandują na zewnątrz i gwiazda przekształca się w czerwonego olbrzyma. Po pewnym czasie traci ona zewnętrzną otoczkę i pozostaje tylko małe, jaskrawo świecące jądro, czyli biały karzeł. Stopniowo stygnie stając się wreszcie czarnym, nie świecącym karłem.
Gwiazdy o masach kilkakrotnie większych od masy Słońca mają krótki żywot. Kiedy ich jądrowe paliwo wyczerpuje się zmieniają się w nadolbrzymy.W końcu pod wpływem siły grawitacji ich jądra zapadają się gwałtownie, a wyzwolona energia powoduje wybuch gwiazdy jako supernowej, rozrywając ją na kawałki. Wówczas przez moment gwiazda świeci wiele milionów razy jaśniej od Słońca. Supernowa, która rozbłysła w sąsiedniej galaktyce w lutym 1987 r., była widoczna z Ziemi gołym okiem. Tak jasna supernowa była pierwszą od 383 lat. Jeśli masa początkowa gwiazdy była odpowiednio duża, po jej wybuchu może pozostać małe ciało, zwane gwiazdą neutronowa, jej gęstość zatem może przewyższać wielokrotnie nawet gęstość białego karła.
Czarne dziury
niektóre z eksplozji supernowych są tak potężne, że zapadająca się materia jądra zostaje zgnieciona dosłownie do zera, jedyną pozostałością po nich jest zatem pewny obszar przestrzeni o niezwykle silnym polu grawitacyjnym. Jego siła przyciągania jest tak wielka, że nic nie może się jej oprzeć; tak powstaje czarna dziura.
Z natury rzeczy czarna dziury nie może być obserwowana, naukowcy jednak sądzą, że potrafią przynajmniej zlokalizować niektóre z nich. W tym celu poszukują oni układów podwójnych, które sa jednocześnie silnymi źródłami promieniowania rentgenowskiego. Przypuszcza się bowiem, że powstaje ono z materii wypływającej z jednego z e składników do czarnej dziury tak gwałtownie, iż rozgrzewa się ona do temperatury rzędu milionów stopni. Jedno z takich źródeł leży w konstelacji Łabędzia i nosi nazwę Cygnus X-1. niektóryzy uczeni przypuszczają, że mogą istnieć również białe dziury, to znaczy miejsca, w których materia wytryskuje, by wszystko mogło zacząć się od nowa.
Innymi tajemniczymi obiektami, istniejącymi we Wszechświecie, są kwazary. Przypominają one na pozór gwiazdy, ale leżą tak bardzo daleko, że nie mogą nimi być. Być może są to bardzo jasne środki odległych galaktyk. Ich światło zaczeło wędrować ku nam wkróttce po narodzinach Wszechświata. Przypuszczaq się, że tylko czarne dziury mogą zapewnić taskie ilości energii, jakie wypromieniowują kwazary.
Równie fascynujące są pulsary, obiekty emitujące w regularnych odstępach silne impulsy energii. Uczeni uważają, że są to szybko rotujące gwiazdy neutronowe, wysyłające wąski strumień światła, podobnie jak latarnie morskie.
Nikt nie wie, co czeka Wszechświat. Na razie wydaje się, że jego rozwój, rozpocżety Wielkim Wybuchem, trwa nadal, natomiast w odległej przyszłości możliwe są dwa rozwiązania.
Jedno zakłada, że rozwój bedzie trwać nieprzerwanie, aż znikną wszystkie gwiazdy i galaktyki, a energia cłakowicie się rozproszy - jest to tzw. koncepcja otwartego Wszechświata. Drugie, że pewnego dnia rozwój zatrzyma się i Wszechświat zacznie się kurczyć, aż w końcu skończy żywot Wielkim Krachem. Jest to tzw. koncepcja Wszechświata zamkniętego. Być może, że nastąpi kolejny Wielki Wybuch, w którym powstanie nowy ekspandujący Wszechświat, kolejne ogniwo w nieskończonym cyklu rozszerzania i kurczenia Kosmosu.
Typy Galaktyk
1. Galaktyka Eliptyczna
Gigantyczna galaktyka eliptyczna M87. Galaktyki te nie zawierają widocznych ilości gazu ani pyłu.
2. Galaktyka "Sombrero"
Galaktyka spiralna M104 "Sombrero" o dużym jadrze, w którym prawie nie ma pyłu ani gazu.
3. Typowa Galaktyka Spiralna
Galaktyka spiralna o regularnym kształcie, bardzo podobna do naszej Galaktyki budową i składem.
4. Osobliwa Galaktyka Spiralna
Osobliwa galaktyka spiralna - przykład deformacji na skutek oddziaływania sił grawitacyjnych.
5. Galaktyka Spiralna
Inna galaktyka spiralna o luźno rozwiniętych ramionach i niewielkim jądrze.
6. Galaktyka Spiralna
Ciasno zwinięte ramiona tej galaktyki świadczą, jak się wydaje, o jej szybkiej rotacji.
7. Galaktyka Spiralna "WIR"
Galaktyka "Wir" z widoczną tu mała towarzyszką, z którą łączy ją smug materii.
8. Galaktyka Spiralna z poprzeczką
Galaktyka spiralna z poprzeczką, o wydłużonym jądrze i ramionach wybiegających z jego końców.
Mgławica Końcki Łeb, położona na południe od gwiazdy ξ (zeta) Oriona. Sama mgławica jest jasną plamą pyłu i gazu, a widoczny na jej tle zarys końskiej głowy to chmura ciemniejszego pyłu.
XVIII-wieczna rycina ilustrująca starożytny, geocentryczny model budowy Wszechświata. W tym modelu Ziemia znajdowała się w samym środku, a otaczały ją planety i sfera gwiazd stałych.
Kosmiczny teleskop Hubble'a gotów do lotu na orbitę w 1990 r. (u góry). Zwierciadło teleskopu Hubble'a o średnicy 2,4 m.
Spojrzenie przez kosmiczny teleskop Hubble'a - środkowy obiekt to supernowa 1987 A, gwiazda odległa o 170 000 lat świetlnych, która wybuchła w 1987r. (otaczający ją pierścień gazów został odrzucony wcześniej).
Orion, jeden z najlepiej znanych gwiazdozbiorów, i mgławica Rozeta (fotografia w podczerwieni). Najjaśniejsze gwiazdy w Orionie to - α, czyli Betelgeuse (żółto-czerwona), β, czyli Rigel, γ (Bellatrix) oraz θ Ori.
Zespół radioteleskopów (anteny paraboliczne) w stanie Nowy Meksyk w Stanach Zjednoczonych. Służą one do odbierania i analizowania fal radiowych, emitowanych przez obiekty kosmiczne.
Fragment Drogi Mlecznej, która składa się z gwiazd, należących do naszej Galaktyki, zwanej też Drogą Mleczną.
Mgławice gazowe w gwiazdozbiorach Wężownika i Skorpiona. U dołu z prawej widoczny nadolbrzym Antares, który oświetla sąsiednią mgławicę, a z lewej obłoki wokół gwiazdy ρ Oph.
Teoretycznie przedstawienie czarnych dziur. Ich przyciąganie grawitacyjne jest tak wielkie, że uniemożliwia ucieczkę wszelkiej formy materii i promieniowania.
Widoczny na tym obrazie z radioteleskopu pulsar (czarna kropka) stanowi jądro gwiazdy, która eksplodowała około 11 000 lat temu Wiruje on z prędkością 13 ob/s, wysyłając fale świetle i radiowe . Barwne plamy dookoła oznaczają obszary emisji pyłu i gazu.
Cyfrowy obraz wybuchającej gwiazdy (supernowej), wykonany przez satelitę w nadfiolecie . Skala kolorów oznacza natężenie promieniowania.
Wszechświat jest ogromny, tak wielki, że nie sposób objąć go umysłem. Jego widzialna przez nas część rozciąga się na odległość 1,6 kwadrylionów (milionów milionów milionów milionów = bilionów bilionów = milionów trylionów) kilometrów, a co jest jeszcze dalej, tego nikt nie wie.
Powstało wiele teorii na temat powstania Wszechświata oraz sposobu ewoluowania do obecnej postaci. Według przyjętej powszechnie teorii Wielkiego Wybuchu Wszechświat narodził się 15 miliardów lat temu na skutek potężnej eksplozji. To niezwykłe dało początek nie tylko materii, ale i energii, przestrzeni, i czasowi. Na pytanie, co było Wielkim Wybuchem odpowiedź jest jedna - nic.
Zdaniem naukowców, Wszechświta tuż po Wielkim Wybuchu jest bardzo mały i bardzo gorący, wypełniały go tylko cząstki promieniowania. Dopiero po mniej więcej 10 sekundach powstały cząstki elementarne - protony, neutrony i elektrony - jednakże na narodziny atomów wodoru i helu trzeba było czekać jeszcze kilkaset tysięcy lat, aż Wszechświat bardzo się rozszerzył i oziębił.
Echa Wielkiego Wybuchu
Skoro Wielki Wybuch miał miejsce 15 miliardów lat temu, do dzisiaj Wszechświat powinien wystygnąć do temperatury około -270oC, 3K - trech stopni powyżej zera abolutnego - i tak jest w istocie. Posługując się radioteleskopami astroniomowie zajerestowali dochodzący z przestrzeni szum, czyli tzw. promieniowanie tła, które odpowiada dokładnie tej temperaturze.
Ich zdaniem jest to właśnie pozostałość po Wielkim Wybuchu.
Jeden z najpopularniejszych opowieści o naukowcach mówi o tym, jak Izaak Newtonstwierdził,że siła sprawiająca, iż jabłko spada na ziemię , jest w rzeczywistości przyciąganiem ziemskim, obecnie nazywamy grawitacją. Każdy obiekt we Wszechświecie jest źródłem siły grawitacji, a jej wielkość zależy od jego masy. Ponieważ jabłko ma niewielką masę, jego siła grawitacji nie jest praktycznie w stanie poruszyć Ziemi, natomiast ogromna masa Ziemi z łatwością przyciąga jabłko.
To właśnie siła grawitacji utrzymuje ciała niebieskie na ich orbitach. Dzięki niej Księżyc okrąża Ziemię, a nie odlatuje w przestrzeń, grawitacyjne przyciąganie Słońca sprawia, że odbiegają je planety, a jeszcze potężniejsze siły tej samej natury nadają Słońcu ruch względem innych gwiazd.
Nasze Słońce jest całkiem zwykłą, średniej wielkość gwiazdą. Podobnie jak wszystkie inne gwiazdy, jest ono kulą rozżarzonych gazów, kryjącą we wnętrzu reaktor termojądrowy, który produkuje ogromne ilości światła, ciepła i innych form energii. Słońce wraz z okrążającymi je planetami tworzą Układ Słoneczny. W porównaniu ze Słońcem inne gwiazdy wydają się bardzo małe, ale tylko dlatego, że znajdują się bardzo daleko, ponieważ naprawdę niektóre z nich są nawet i sto razy od niego większe.
Gwiazdy i galaktyki
Do orientowania się w położeniu gwiazd na niebie astronomowie posługują się gwiazdozbiorami(konstelacjami). Gwiazdozbiór to grupa gwiazd, widocznych obok siebie na nocnym niebie, w rzeczywistości jednak nie sąsiadują one ze sobą w przestrzeni.
Gwiazdy gromadzą się w wielkich, wirujących gwiazdnych wyspach w przestrzeni kosmicznej, zwanych galaktykami. Śłońce razem z planetami wchodzi w skład naszej rodzimej gaalaktyki, którą nazywamy drogą Mleczną. Nie należy ona do największych galaktyk, a jednak jej rozmiary są olbrzymie (jest ona dyskiem o średnicy wynoszącej 100000 lat świetlnych). Odległości we Wszechświecie mierzy się w odniesieniu do największej znanej prędkości, prędkości światła, która wynosi około 300 000 km/s. Jednostką używaną przez astronomów jest tzw. rok świetlny, czyli oległość, jaką pokonuje światło w ciągu jednego roku, równą około 9,46 biliona kilometrów. Najbliższa gwiazda, Proxima Centauri, znajduje się o 4,3 roku świetlnego od nas. Nawet światło ze Słońca dociera po mniej wiecej 8 minutach i 20 sekundach.
Nasza Galaktyka przypomina kształtem wielki, spłaszczony dysk z gęstym , niemal kulistym jądrem, składa się z setek miliardów gwiazd. Słońce znajduje się przy obrzeżu tego koła, w odległości około 30 000 lat świetlnych od centrum, a jego pełny obieg wokół srodka Galaktyki trwa około 225 milionów lat.
Nasza Galaktyka jest tylko jedną z wielu, choć naprawdę nie wiadomo ile ich jest. Znamy już ponad iliard galaktyk, a każda z nich zawiera miliony gwiazd. Najdalsze ze znanych galaktyk są odległe od nas o ponad sto milionów lat świetlnych. Wszystkie galaktyki oddalają się od nas i od siebie również, co każe przypuszczać, iż Wszechświat nadal się rozszerza jako całość.
Różnorodność gwiazd
Jest wiele rozmaitych gwiazd, wszystkie one jednak rodzą się, żyją i gasną przez miliony lat.
Wiek Słońca określa się na około 5 miliardów lat, a astronomowie przypuszczają, że upłynie jeszcze przynajmniej drugie tyle, zanim się ono zestarzeje. Słońce jest samotną gwiazdą, wiele z nich jednak występuje prami, w których gwiazdy składowe okrązają się wzajemnie. istnieją również uklady potrójne i wielokrotne.
Njawiększe z gwiazd to tzw. nadolbrzymy, których przykładem jest Antares o średnicy 330 razy większej od średnicy Słońca: są to jednoczęsnie gwiazdy o bardzo małej gęstosci. Nieco mniejsze od nich są olbrzymy o średnicach od dziesięciu do stu razy większych od średnicy Słońca. Ich gęstość również jest niewielka. Największa liczba widzialnych gwiazd, ze Słońcem włącznie, jest zaliczana do gwiazd ciągu głównego, czyli o średnich rozmiarach. Najmniejszymi gwiazdami ciągu głównego są tzw. czerwone karły. Inna grupa karłów to gwiazdy jeszcze od nich mniejsze, zwane białymi karłami - bardzo słabe gwiazdy o rozmiarach rzędu wielkości Ziemi.
Życie gwiazdy
Wszystkie gwiazdy rozpoczynają życie jako obłok pyłu i gazowego wodoru, jakich pełno we Wszechświecie. Gwiazda zaczyna powstawać, gdy coś (nikt nie wie właściwie, co takiego) sprawi, że obłok zapada się w sobie i zgęszcza na skutek działania siły grawitacji. W miarę zapadania chmura zaczyna wirować, a jej środek rozgrzewa się, aż temperatura w jego wnętrzu osiągnie wiele milionów stopni, czyli wystarczająco dużo, aby wywołać reakcję termojądrową. Wytworzona energia uwalnia się wtedy w postaci swiatła i ciepła; nowa gwiazda zaczyna świecić.
Wybuchające gwiazdy
Życie gwiazdy zależy głównie od jego masy. Kiedy gwiazda taka jak Słońce wyczerpie już swe wodorowe "paliwo", jej helowe jądro kurczy się, a warstwy zewnętrzne ekspandują na zewnątrz i gwiazda przekształca się w czerwonego olbrzyma. Po pewnym czasie traci ona zewnętrzną otoczkę i pozostaje tylko małe, jaskrawo świecące jądro, czyli biały karzeł. Stopniowo stygnie stając się wreszcie czarnym, nie świecącym karłem.
Gwiazdy o masach kilkakrotnie większych od masy Słońca mają krótki żywot. Kiedy ich jądrowe paliwo wyczerpuje się zmieniają się w nadolbrzymy.W końcu pod wpływem siły grawitacji ich jądra zapadają się gwałtownie, a wyzwolona energia powoduje wybuch gwiazdy jako supernowej, rozrywając ją na kawałki. Wówczas przez moment gwiazda świeci wiele milionów razy jaśniej od Słońca. Supernowa, która rozbłysła w sąsiedniej galaktyce w lutym 1987 r., była widoczna z Ziemi gołym okiem. Tak jasna supernowa była pierwszą od 383 lat. Jeśli masa początkowa gwiazdy była odpowiednio duża, po jej wybuchu może pozostać małe ciało, zwane gwiazdą neutronowa, jej gęstość zatem może przewyższać wielokrotnie nawet gęstość białego karła.
Czarne dziury
niektóre z eksplozji supernowych są tak potężne, że zapadająca się materia jądra zostaje zgnieciona dosłownie do zera, jedyną pozostałością po nich jest zatem pewny obszar przestrzeni o niezwykle silnym polu grawitacyjnym. Jego siła przyciągania jest tak wielka, że nic nie może się jej oprzeć; tak powstaje czarna dziura.
Z natury rzeczy czarna dziury nie może być obserwowana, naukowcy jednak sądzą, że potrafią przynajmniej zlokalizować niektóre z nich. W tym celu poszukują oni układów podwójnych, które sa jednocześnie silnymi źródłami promieniowania rentgenowskiego. Przypuszcza się bowiem, że powstaje ono z materii wypływającej z jednego z e składników do czarnej dziury tak gwałtownie, iż rozgrzewa się ona do temperatury rzędu milionów stopni. Jedno z takich źródeł leży w konstelacji Łabędzia i nosi nazwę Cygnus X-1. niektóryzy uczeni przypuszczają, że mogą istnieć również białe dziury, to znaczy miejsca, w których materia wytryskuje, by wszystko mogło zacząć się od nowa.
Innymi tajemniczymi obiektami, istniejącymi we Wszechświecie, są kwazary. Przypominają one na pozór gwiazdy, ale leżą tak bardzo daleko, że nie mogą nimi być. Być może są to bardzo jasne środki odległych galaktyk. Ich światło zaczeło wędrować ku nam wkróttce po narodzinach Wszechświata. Przypuszczaq się, że tylko czarne dziury mogą zapewnić taskie ilości energii, jakie wypromieniowują kwazary.
Równie fascynujące są pulsary, obiekty emitujące w regularnych odstępach silne impulsy energii. Uczeni uważają, że są to szybko rotujące gwiazdy neutronowe, wysyłające wąski strumień światła, podobnie jak latarnie morskie.
Nikt nie wie, co czeka Wszechświat. Na razie wydaje się, że jego rozwój, rozpocżety Wielkim Wybuchem, trwa nadal, natomiast w odległej przyszłości możliwe są dwa rozwiązania.
Jedno zakłada, że rozwój bedzie trwać nieprzerwanie, aż znikną wszystkie gwiazdy i galaktyki, a energia cłakowicie się rozproszy - jest to tzw. koncepcja otwartego Wszechświata. Drugie, że pewnego dnia rozwój zatrzyma się i Wszechświat zacznie się kurczyć, aż w końcu skończy żywot Wielkim Krachem. Jest to tzw. koncepcja Wszechświata zamkniętego. Być może, że nastąpi kolejny Wielki Wybuch, w którym powstanie nowy ekspandujący Wszechświat, kolejne ogniwo w nieskończonym cyklu rozszerzania i kurczenia Kosmosu.
Typy Galaktyk
1. Galaktyka Eliptyczna
Gigantyczna galaktyka eliptyczna M87. Galaktyki te nie zawierają widocznych ilości gazu ani pyłu.
2. Galaktyka "Sombrero"
Galaktyka spiralna M104 "Sombrero" o dużym jadrze, w którym prawie nie ma pyłu ani gazu.
3. Typowa Galaktyka Spiralna
Galaktyka spiralna o regularnym kształcie, bardzo podobna do naszej Galaktyki budową i składem.
4. Osobliwa Galaktyka Spiralna
Osobliwa galaktyka spiralna - przykład deformacji na skutek oddziaływania sił grawitacyjnych.
5. Galaktyka Spiralna
Inna galaktyka spiralna o luźno rozwiniętych ramionach i niewielkim jądrze.
6. Galaktyka Spiralna
Ciasno zwinięte ramiona tej galaktyki świadczą, jak się wydaje, o jej szybkiej rotacji.
7. Galaktyka Spiralna "WIR"
Galaktyka "Wir" z widoczną tu mała towarzyszką, z którą łączy ją smug materii.
8. Galaktyka Spiralna z poprzeczką
Galaktyka spiralna z poprzeczką, o wydłużonym jądrze i ramionach wybiegających z jego końców.
Mgławica Końcki Łeb, położona na południe od gwiazdy ξ (zeta) Oriona. Sama mgławica jest jasną plamą pyłu i gazu, a widoczny na jej tle zarys końskiej głowy to chmura ciemniejszego pyłu.
XVIII-wieczna rycina ilustrująca starożytny, geocentryczny model budowy Wszechświata. W tym modelu Ziemia znajdowała się w samym środku, a otaczały ją planety i sfera gwiazd stałych.
Kosmiczny teleskop Hubble'a gotów do lotu na orbitę w 1990 r. (u góry). Zwierciadło teleskopu Hubble'a o średnicy 2,4 m.
Spojrzenie przez kosmiczny teleskop Hubble'a - środkowy obiekt to supernowa 1987 A, gwiazda odległa o 170 000 lat świetlnych, która wybuchła w 1987r. (otaczający ją pierścień gazów został odrzucony wcześniej).
Orion, jeden z najlepiej znanych gwiazdozbiorów, i mgławica Rozeta (fotografia w podczerwieni). Najjaśniejsze gwiazdy w Orionie to - α, czyli Betelgeuse (żółto-czerwona), β, czyli Rigel, γ (Bellatrix) oraz θ Ori.
Zespół radioteleskopów (anteny paraboliczne) w stanie Nowy Meksyk w Stanach Zjednoczonych. Służą one do odbierania i analizowania fal radiowych, emitowanych przez obiekty kosmiczne.
Fragment Drogi Mlecznej, która składa się z gwiazd, należących do naszej Galaktyki, zwanej też Drogą Mleczną.
Mgławice gazowe w gwiazdozbiorach Wężownika i Skorpiona. U dołu z prawej widoczny nadolbrzym Antares, który oświetla sąsiednią mgławicę, a z lewej obłoki wokół gwiazdy ρ Oph.
Teoretycznie przedstawienie czarnych dziur. Ich przyciąganie grawitacyjne jest tak wielkie, że uniemożliwia ucieczkę wszelkiej formy materii i promieniowania.
Widoczny na tym obrazie z radioteleskopu pulsar (czarna kropka) stanowi jądro gwiazdy, która eksplodowała około 11 000 lat temu Wiruje on z prędkością 13 ob/s, wysyłając fale świetle i radiowe . Barwne plamy dookoła oznaczają obszary emisji pyłu i gazu.
Cyfrowy obraz wybuchającej gwiazdy (supernowej), wykonany przez satelitę w nadfiolecie . Skala kolorów oznacza natężenie promieniowania.
Komentarze
Prześlij komentarz