Kreon - zły władca
1. Rodowód:
Kreon jest bratem Jokasty (szwagrem Edypa), wujem nieżyjących braci Eteoklesa i Polinejkesa oraz Antygony i Ismeny.
2. Przełom w jego życiu:
Objęcia tronu po bratobójczej śmierci prawowitego władcy Teb - Eteokles i podjęcie pierwszej decyzji - Kreon wydaje zakaz pochówku zmarłego Polinejkesa (zdrajcy Teb).
2. Cechy Kreona jako złego władcy:
-brak obiktywizmu
-nadużywanie władzy do realizacji własnych ambicji
-traktowanie miasta - państwa jak prywatnej własności
-brak szacunku wobec praw boskich
-lekceważenie narodowej tradycji
-mściwość, okrucieństwo, bezwzględność
-upieranie się przy niesłusznej decyzji
-demagogiczne dyskusje
-nieufność wobec doradców (chór, syna, Terezjasza, obywateli)
-agresywność, napastliwość, złośliwość, cynizm.
3. Stosunek do obywateli
Brak zaufania do rady starszych (chóru), służby (strażników), obywateli Teb. Posądza podanych o przekupstwo, chęć zysku, prywatę, chciwość, niechęć co władcy, uprzedzenia wobec swoich decyzji, zazdrość, zawiść, świadome kolaborowanie z wrogiem. Bezwzględny, surowy (za nieposłuszeństwo grozi karą śmierci lub torturami).
4. Wina
Zignorował uświęcone tradycją boskie prawa. Nie wolno mu było ingerować w sprawy świata zmarłych. skazał na śmierć swoją siostrzenicę Antygonę. Pośrednio winny jest też śmierci syna Hajmona, który po kłótni z ojcem popełnił samobójstwo, oraz żony Eurydyki. Kreon czuje się winny ich śmierci (nazywa siebie mordercą).
5. Władza
Mądry władca kieruje się rozumem, dobrem poddanych i kraju, którym rządzi. Kreon chciał pokazać, że będzie władcą idealnym. Usiłował kierować się dobrem publicznym, a nie prywatą czy koligacjami rodzinnymi. Intencje Kreona w sterowaniu państwem nawet jeśli były słuszne, okazały się niedobre dla obywateli. Ich król stał się nie tylko władcą surowym i silnym, co despotycznym i niesprawiedliwym. Chciał podejmować pewne, stabilne decyzje, ale nie potrafił na czas dotrzeć swojego błędu i zmienić postępowania, którego stawką było ludzkie życie. Nie cofnął się z obawy - uznał, że zmiana kary skompromitowałaby go jako władcę, osłabiały jego pozycję, byłaby dowodem na to, że jest królem słabym, chwiejnym, niekonsekwentnym, labilnym, miękkim. W opinii Antygony, syna i zwykłych obywateli stał się tyranem, który nie liczy ł się z opinią poddanych. Zgubiła go pycha, zatwardziałość i brak zaufania do Tybetańczyków.
6. Rodzice - dzieci
Kreon jest ojcem Hajmona - narzeczonego Antygony. W konflikcie Kreon oczekuje od syna, że ten wyrzeknie się uczuć do Antygony, że potępi jej czyn. Wymaga od syna lojalności, posłuszeństwa (ślepego) i zgodności we wszystkich sprawach. Próbuje narzucić mu swoje zdanie. Pragnie, żeby Hajmon zerwał zaryczyny, potępił Antygonę i obarczył ją zdradą domu i kraju. Nie chce cofnąć decyzji o krze śmierci. Oczywiście, Hajmon nie podporządkował się ojcu. Wybrał miłość do Antygony, której postawę uznał za bohaterskiej i godną naśladowania.
7. Śmierć
W tragedii Sofoklesa śmierć zbiera obfite plony. Już na początku dowiadujemy się o przekleństwie ciążącym na rodzie Edypa, które doprowadziło do śmierci dwóch braci - Eteoklesa i Polinejkesa. Zgodnie z grecką tradycją obydwu należał się pogrzeb, ale jednemu z nich pochówku odmówiono. To stało się przyczyną kolejnych nieszczęść i samobójczych śmierci Antygony, Hajmona i Eurydyki.
8. Przeznaczenie
Nie da się go odwrócić, uciec od niego. Udowodniło to całe pokolenie rodu Edypa. Pokolenie przeklęte. Z przeznaczeniem wiąże się pojęcie fatalizmu, które oznacza nieodwracalność lodu, konieczność zdarzeń.
9. Prawo
nie zawsze prawo ustawione przez człowieka jest słuszne. Zdarzają się sytuacje wymykają się spod paragrafów i ustaw. Prócz prawa ludzkiego jest też prawo boskie - w każdej religii. to ono często przeważa w podejmowaniu ludzkich decyzji. W starożytnej Grecji ustawione przez bogów było prawo każdego człowieka do godnego pochówku - zgodnego z przyjętą tradycją. Kreonowi ni wolno było mieszać się do tego, odmówić Polinejkesowi pogrzebu, nawet jeśli ten był zdrajcą. powinien bogom zostawić osąd siostrzeńca.
10. Postaci w literaturze podobne do Kreona
a) Agamemnon
Bohater mitu trojańskiego. Król Myken, naczelny wódz wojsk greckich walczących z Trojanami.
Podobieństwo do Kreona:
-Nie wahał się poświęcić życia córki Ifigeni, by spełnić swoje wojskowe ambicje - zdobyć Troję (oddał życie córki w ofiarze bogom).
-Nie znosił sprzeciwu ze strony swoich poddanych i żołnierzy.
-Lubował się upokarzaniem innych - próbował obrazić Achillesa, wykradając mu jego brankę.
-Wykradając Bryzjdę Achillesowi, nie liczył się z dobrem państwa, tylko ze swoimi zachciankami (Achilles odmówił posłuszeństwa królowi, przeważając tym szalę zwycięstwa na stronę Trojan).
b) Ronald
Sredniowieczny rycerz, walczący w oddziałach króla Karola Wielkiego przeciwko Saracenom. Tytułowy bohater "Pieśni o Rolandzie".
Podobieństwo do Kreona:
-poświęcił życie swoich żołnierzy dla własnej chwały i w imię źle pojętego honoru. Ronald mógł zadąć w róg, czym ściągnąłby oddziały króla Karola do odsieczy. Ale nie zamierzał "zhańbić" swojego imienia wezwaniem pomocy.
-Okazał się rycerzem odważnym, ale i krótkowzrocznym, upartym, zawziętym, zarozumiałym, zbyt pewnym siebie.
-Nie chciał słuchać mądrych doradców, np. Oliwiera.
c) Neron
Postać historyczna przedstawiona w powieści Henryka Sienkiewicza "Quo vadis". Cesarz panujący w Rzymie w I w. n. e. - w czasach pierwszych chrześcijan.
Podobieństwo do Kreona
-Decydował o życiu lub śierci swoich poddanych.
-Jego ród naznaczony był piętnem zbrodni (jego matka Agrypina otruła swojego męża Klaudiusza i pasierba Brytanika, by Neron mógł przejąć władze; później Neron prawdopodobnie otruł własną matkę).
-Domagał się od poddanych absolutnego posłuszeństwa i akceptacji własnych decyzji.
d) Balladyna
Tytułowa bohaterka tragedii Juliusza Słowackiego, aby zdobyć tron, posuęła się do mordu siostry. By utrzymać władzę, zabiła męża Kirkora, potem swojego wspólnika Kostryna oraz wyrzekła się matki. Kiedy miała wydać są nad zabójcą (czyli nad sobą samą), nie uciekła przed karą - skazała siebie na karę śmierci.
Podobieństwo do Kreona:
-Ambitna, żądna władzy, posłuszeństwa, posłuchu poddanych.
-Gotowa poświęcić najbliższych, by osiągnąć swój cel.
1. Rodowód:
Kreon jest bratem Jokasty (szwagrem Edypa), wujem nieżyjących braci Eteoklesa i Polinejkesa oraz Antygony i Ismeny.
2. Przełom w jego życiu:
Objęcia tronu po bratobójczej śmierci prawowitego władcy Teb - Eteokles i podjęcie pierwszej decyzji - Kreon wydaje zakaz pochówku zmarłego Polinejkesa (zdrajcy Teb).
2. Cechy Kreona jako złego władcy:
-brak obiktywizmu
-nadużywanie władzy do realizacji własnych ambicji
-traktowanie miasta - państwa jak prywatnej własności
-brak szacunku wobec praw boskich
-lekceważenie narodowej tradycji
-mściwość, okrucieństwo, bezwzględność
-upieranie się przy niesłusznej decyzji
-demagogiczne dyskusje
-nieufność wobec doradców (chór, syna, Terezjasza, obywateli)
-agresywność, napastliwość, złośliwość, cynizm.
3. Stosunek do obywateli
Brak zaufania do rady starszych (chóru), służby (strażników), obywateli Teb. Posądza podanych o przekupstwo, chęć zysku, prywatę, chciwość, niechęć co władcy, uprzedzenia wobec swoich decyzji, zazdrość, zawiść, świadome kolaborowanie z wrogiem. Bezwzględny, surowy (za nieposłuszeństwo grozi karą śmierci lub torturami).
4. Wina
Zignorował uświęcone tradycją boskie prawa. Nie wolno mu było ingerować w sprawy świata zmarłych. skazał na śmierć swoją siostrzenicę Antygonę. Pośrednio winny jest też śmierci syna Hajmona, który po kłótni z ojcem popełnił samobójstwo, oraz żony Eurydyki. Kreon czuje się winny ich śmierci (nazywa siebie mordercą).
5. Władza
Mądry władca kieruje się rozumem, dobrem poddanych i kraju, którym rządzi. Kreon chciał pokazać, że będzie władcą idealnym. Usiłował kierować się dobrem publicznym, a nie prywatą czy koligacjami rodzinnymi. Intencje Kreona w sterowaniu państwem nawet jeśli były słuszne, okazały się niedobre dla obywateli. Ich król stał się nie tylko władcą surowym i silnym, co despotycznym i niesprawiedliwym. Chciał podejmować pewne, stabilne decyzje, ale nie potrafił na czas dotrzeć swojego błędu i zmienić postępowania, którego stawką było ludzkie życie. Nie cofnął się z obawy - uznał, że zmiana kary skompromitowałaby go jako władcę, osłabiały jego pozycję, byłaby dowodem na to, że jest królem słabym, chwiejnym, niekonsekwentnym, labilnym, miękkim. W opinii Antygony, syna i zwykłych obywateli stał się tyranem, który nie liczy ł się z opinią poddanych. Zgubiła go pycha, zatwardziałość i brak zaufania do Tybetańczyków.
6. Rodzice - dzieci
Kreon jest ojcem Hajmona - narzeczonego Antygony. W konflikcie Kreon oczekuje od syna, że ten wyrzeknie się uczuć do Antygony, że potępi jej czyn. Wymaga od syna lojalności, posłuszeństwa (ślepego) i zgodności we wszystkich sprawach. Próbuje narzucić mu swoje zdanie. Pragnie, żeby Hajmon zerwał zaryczyny, potępił Antygonę i obarczył ją zdradą domu i kraju. Nie chce cofnąć decyzji o krze śmierci. Oczywiście, Hajmon nie podporządkował się ojcu. Wybrał miłość do Antygony, której postawę uznał za bohaterskiej i godną naśladowania.
7. Śmierć
W tragedii Sofoklesa śmierć zbiera obfite plony. Już na początku dowiadujemy się o przekleństwie ciążącym na rodzie Edypa, które doprowadziło do śmierci dwóch braci - Eteoklesa i Polinejkesa. Zgodnie z grecką tradycją obydwu należał się pogrzeb, ale jednemu z nich pochówku odmówiono. To stało się przyczyną kolejnych nieszczęść i samobójczych śmierci Antygony, Hajmona i Eurydyki.
8. Przeznaczenie
Nie da się go odwrócić, uciec od niego. Udowodniło to całe pokolenie rodu Edypa. Pokolenie przeklęte. Z przeznaczeniem wiąże się pojęcie fatalizmu, które oznacza nieodwracalność lodu, konieczność zdarzeń.
9. Prawo
nie zawsze prawo ustawione przez człowieka jest słuszne. Zdarzają się sytuacje wymykają się spod paragrafów i ustaw. Prócz prawa ludzkiego jest też prawo boskie - w każdej religii. to ono często przeważa w podejmowaniu ludzkich decyzji. W starożytnej Grecji ustawione przez bogów było prawo każdego człowieka do godnego pochówku - zgodnego z przyjętą tradycją. Kreonowi ni wolno było mieszać się do tego, odmówić Polinejkesowi pogrzebu, nawet jeśli ten był zdrajcą. powinien bogom zostawić osąd siostrzeńca.
10. Postaci w literaturze podobne do Kreona
a) Agamemnon
Bohater mitu trojańskiego. Król Myken, naczelny wódz wojsk greckich walczących z Trojanami.
Podobieństwo do Kreona:
-Nie wahał się poświęcić życia córki Ifigeni, by spełnić swoje wojskowe ambicje - zdobyć Troję (oddał życie córki w ofiarze bogom).
-Nie znosił sprzeciwu ze strony swoich poddanych i żołnierzy.
-Lubował się upokarzaniem innych - próbował obrazić Achillesa, wykradając mu jego brankę.
-Wykradając Bryzjdę Achillesowi, nie liczył się z dobrem państwa, tylko ze swoimi zachciankami (Achilles odmówił posłuszeństwa królowi, przeważając tym szalę zwycięstwa na stronę Trojan).
b) Ronald
Sredniowieczny rycerz, walczący w oddziałach króla Karola Wielkiego przeciwko Saracenom. Tytułowy bohater "Pieśni o Rolandzie".
Podobieństwo do Kreona:
-poświęcił życie swoich żołnierzy dla własnej chwały i w imię źle pojętego honoru. Ronald mógł zadąć w róg, czym ściągnąłby oddziały króla Karola do odsieczy. Ale nie zamierzał "zhańbić" swojego imienia wezwaniem pomocy.
-Okazał się rycerzem odważnym, ale i krótkowzrocznym, upartym, zawziętym, zarozumiałym, zbyt pewnym siebie.
-Nie chciał słuchać mądrych doradców, np. Oliwiera.
c) Neron
Postać historyczna przedstawiona w powieści Henryka Sienkiewicza "Quo vadis". Cesarz panujący w Rzymie w I w. n. e. - w czasach pierwszych chrześcijan.
Podobieństwo do Kreona
-Decydował o życiu lub śierci swoich poddanych.
-Jego ród naznaczony był piętnem zbrodni (jego matka Agrypina otruła swojego męża Klaudiusza i pasierba Brytanika, by Neron mógł przejąć władze; później Neron prawdopodobnie otruł własną matkę).
-Domagał się od poddanych absolutnego posłuszeństwa i akceptacji własnych decyzji.
d) Balladyna
Tytułowa bohaterka tragedii Juliusza Słowackiego, aby zdobyć tron, posuęła się do mordu siostry. By utrzymać władzę, zabiła męża Kirkora, potem swojego wspólnika Kostryna oraz wyrzekła się matki. Kiedy miała wydać są nad zabójcą (czyli nad sobą samą), nie uciekła przed karą - skazała siebie na karę śmierci.
Podobieństwo do Kreona:
-Ambitna, żądna władzy, posłuszeństwa, posłuchu poddanych.
-Gotowa poświęcić najbliższych, by osiągnąć swój cel.
Komentarze
Prześlij komentarz