1. Porownanie oswiecenia i romantyzmu
Oswiecenie | Romantyzm
_______________________________________________________________
-racjonalizm -irracjonalizm
-poznanie przez rozum i -poznanie przez intuicje, wiare, czucie ("oko i ucho uszy")
doswiadczenie oraz zmysly
-swiat moze poznanie kazdy kto chce -bezposredni kontakt z zakrytym swiatem maja tych - nieskazonych przed cywilizacja lud oraz wybitne jednostki,
zwlaszcza poeci
a) Oswiecenie
-wiek filozofow, wiek rozumu, wg Kanta "wyjscie czlowieka z niesplnoletnosci, w ktora popadl z wlasnej winy, a niepelnoletnosc to niezdollnosc do poslugiwania sie wlasnym rozumem bez obcego kierowania"
-glowne haslo - sapere aude (miej odwage poslugiwania sie wlasnym rozumem)
w oswieceniu poznawano swiat:
-za pomoca rozumu = racjonalizm,
-wyznawcy: Spinoza, Newton
-gdyz poznawanie rozumowe pozwala odroznic prawde od falszu
-tworca racjonalizmu byl Kartezjusz ("Rozprawy o metodzie") , zwolennik systematycznego, rozumowego ladu w dochodzeniu prawdy, odrzuca wszelkie uprzedzenia i przesady
-za pomoca doswiadczenia = empiryzm , wyznawca F.Bacon
-za pomoca zmyslow = sensualizm, wyznawca J. Roch
-wprowadzenie pojecia tabula rasa (lac. czysta kartka) okreslajacego umysl dziecka, pozbawiony jakchkolwiek wrodzonych idei oraz zasa, a ksztaltowany dopiero przez doswiadczenie i edukacje
-odrzucano wszystko, co sie nie da potwierdzic praktycznie
-swiat mogl poznawac kazdy, kto chcial
b) Romantyzm
-wywodzi sie z przymiotnika okreslajacego cos nieprawdopodobnego, niepodobnego do rzeczywistosci, takiego jak w romansach, niezwyklego, pieknego, oddzialujacego na wyobraznie wg. W. Hugo
w romantyzimir poznawano swiat poprzez:
-komunikacje pomiedzy idealna strona ducha oraz uduchowionym wszechswiatem a czlowiekiem, ktory odbywala sie za pomoca: niezwwyklych zjawisk natury, snow, objawien, przeczuc.
-wlasciwosci poznawcze to intuicja i wiara
-irracjonalizm (przeciwny racjonalizmowi) oparty na ludowej wierze w istnienie sil tajemnych i mozliwosci ich poznania przez czary, wrozby
-bezposredni kontakt z zakrytym swiatem, ktory maja tylko: nieskazeni przez cywilizacje ludy oraz wybitne jednostki, zwlaszcza poeci.
Wedlug romantykow rozum i zmysly nie sa w stanie wyjasnic tzw. tajemnicy wnetrza wszechwieczny, w tym takze duchowego zycia czlowieka, obraz swiata na nich zbudowany dotyczy jedynie zewnetrzenej powloki zjawisk, nie ukazuje jednak ich wewnetrznej istoty. Jest prawda martwa, bezuzyteczna w ludzkim zyciu i dzialaniu.
Oswiecenie | Romantyzm
_______________________________________________________________
-racjonalizm -irracjonalizm
-poznanie przez rozum i -poznanie przez intuicje, wiare, czucie ("oko i ucho uszy")
doswiadczenie oraz zmysly
-swiat moze poznanie kazdy kto chce -bezposredni kontakt z zakrytym swiatem maja tych - nieskazonych przed cywilizacja lud oraz wybitne jednostki,
zwlaszcza poeci
a) Oswiecenie
-wiek filozofow, wiek rozumu, wg Kanta "wyjscie czlowieka z niesplnoletnosci, w ktora popadl z wlasnej winy, a niepelnoletnosc to niezdollnosc do poslugiwania sie wlasnym rozumem bez obcego kierowania"
-glowne haslo - sapere aude (miej odwage poslugiwania sie wlasnym rozumem)
w oswieceniu poznawano swiat:
-za pomoca rozumu = racjonalizm,
-wyznawcy: Spinoza, Newton
-gdyz poznawanie rozumowe pozwala odroznic prawde od falszu
-tworca racjonalizmu byl Kartezjusz ("Rozprawy o metodzie") , zwolennik systematycznego, rozumowego ladu w dochodzeniu prawdy, odrzuca wszelkie uprzedzenia i przesady
-za pomoca doswiadczenia = empiryzm , wyznawca F.Bacon
-za pomoca zmyslow = sensualizm, wyznawca J. Roch
-wprowadzenie pojecia tabula rasa (lac. czysta kartka) okreslajacego umysl dziecka, pozbawiony jakchkolwiek wrodzonych idei oraz zasa, a ksztaltowany dopiero przez doswiadczenie i edukacje
-odrzucano wszystko, co sie nie da potwierdzic praktycznie
-swiat mogl poznawac kazdy, kto chcial
b) Romantyzm
-wywodzi sie z przymiotnika okreslajacego cos nieprawdopodobnego, niepodobnego do rzeczywistosci, takiego jak w romansach, niezwyklego, pieknego, oddzialujacego na wyobraznie wg. W. Hugo
w romantyzimir poznawano swiat poprzez:
-komunikacje pomiedzy idealna strona ducha oraz uduchowionym wszechswiatem a czlowiekiem, ktory odbywala sie za pomoca: niezwwyklych zjawisk natury, snow, objawien, przeczuc.
-wlasciwosci poznawcze to intuicja i wiara
-irracjonalizm (przeciwny racjonalizmowi) oparty na ludowej wierze w istnienie sil tajemnych i mozliwosci ich poznania przez czary, wrozby
-bezposredni kontakt z zakrytym swiatem, ktory maja tylko: nieskazeni przez cywilizacje ludy oraz wybitne jednostki, zwlaszcza poeci.
Wedlug romantykow rozum i zmysly nie sa w stanie wyjasnic tzw. tajemnicy wnetrza wszechwieczny, w tym takze duchowego zycia czlowieka, obraz swiata na nich zbudowany dotyczy jedynie zewnetrzenej powloki zjawisk, nie ukazuje jednak ich wewnetrznej istoty. Jest prawda martwa, bezuzyteczna w ludzkim zyciu i dzialaniu.
Komentarze
Prześlij komentarz