Rozdzial 1
Zenon Ziembiewicznie zyl, a wraz z jego smiercia wyszedl jego romans z Justyna Bogutowna. Stalo sie to przyczyna skandalu, nikt nie znal jednak blizszych szczegolow Gazety przescigaly sie w domyslach i spekulacjach.
Justyna, po smierci matki, przyjechala na sluzbe do miasta. Pomogla jej wtedy pani Ziembiewiczowa, dzieki czemu znalazla prace w sklepie Torucinskiego. Po kilku miesiecach odeszla i zaczela prace w cukierni, jednak i zniej wkrotce zrezygnowala.
Zenon, glowny bohater, byl synem dzierzawcy majatku Boleborzy, nalezacego do panstwa Tczewskich. Walerian Ziembiewicz, ojciec Zenona byl dumny ze swego szlachectwa. Jego glownym zajeciem bylo polowanie, nie okazal sie byc dobrym zarzadca.
Zenon ksztalcicl sie w miescie , a do rodzinnego domu przyjedzal tylko na wakacje i ferie. Nowe otoczenie, w ktorym sie znajdowal , pozwolilo mu inaczej spojrzec na jego rodzinne strony, zaczal sie wstydzic prostoty rodzicow, zwlaszcza ojca.
W czasach szkolnych Zenon poznal Elzbiete Biecka, zamiekszkujaca u swej krewnej, Kolichowskiej. Choc nie byla dla niego nadzwyczajnie uprzejma, wzbudzila jego zainteresowanie.
Rozdzial 2
Cecylia Koliczowska pierwszy raz wyszla za maz za Konstantego Wabrowskiego i bylo to malzenstwo z miloscia. Konstanty byl socjalista i gdy ich syn mial 8 lat, musial wyjechac z kraju pozostawiajac zone i syna bez srodkow do zycia. Wkrotce tez popelnil samobojstwo. Kolejny raz Cecylia wyszla za maz za starszego do niej o 15 lat Aleksandra Kolichowskiego, tym razem bylo to malzenstwo z rozsadku. Po jego smierci odziedziczyla kamienice. Nie byl to bynajmniej szczesliwy dla niej spadek, bowiem kamienica i jej lokatorzy przysporzyli jej wielu problemow.
Do mieszkania Kolichowskiej czesto przychodzil mlody Zenon, pomagal bowiem w lekcjach Eli. Skrycie sie w niej kochal, ta jednak czula do niego wstret.
Rozdzial 3
Cecylia nie byla towarzyska, pozwalala sobie tylko czasem na wizyty kolazanek, a zarazem jej lokatorek. Wiekszegrono zbieralo sie tylko w dniu jej imienin, kiedy to towarzystwo bylo strasze i bardziej dystyngowane. Na przyjeciach tych bywala rowniez mlodziutka Ela, ktora czesto zastanawiala sie nad staroscia i nad jej nieuchronoscia. Kolichowska zas dochodzila do smutnego wniosku, iz jest jedna z tych starych kobiet, co bynajmniej nie bylo mysla przynajmna.
Podczas jednego z przyjec panie rozmawialy o swoich sluzacych. Doszly rowniez do wniosku, iz sa one takimi samymi ludzmi jak i one, w duchu jednak do konca sie z tym stwierdzeniem nie zgadzaly. jednak z pan dowodzila, iz sluzace sa calkowicie bezmyslne, za przyklad podajac stara Bogutowa, ktora kiedys u niej pracowala. Zwolnila ja jednak, gdy dowiedziala sie iz sluzaca pracowita, ktorej w zyciu sie poszczescilo, gdyz na sluzbe jest w ciazy. Kobieta uznala , iz mimo nieslubnego dziecka i wielkiej glupoty byla to sluzaca pracowita, ktorej w zyciu sie poszczescilo, gdyz na sluzbe przyjela ja hrabina Tczewska.
Elzbieta przyslujac sie tym rozmowom doszla do wniosku, iz nigdy nie wyjdzie za maz, za mezczyzn bedzie traktowala z pogarda i lekcewazeniem.
Rozdzial 4
Wiosna. Ogrod Kolichowskiej przysparzal jej wielu nowych problemow. Jej rabaty z kwiatami oraz rosnace owoce czesto byly zrywane i niszczone nawet przez lokatorow kamienicy. Nie mogl temu zaradzic nawet piesek Fitek, specjalnie w tym celu trzymany w ogrodzie , karmiony raz dziennie.
W ogrodzie tym lubila przebywac Elzbieta, marzac i rozmyslajac o biednych mieszkancach okolicznych kamienic, ktorzy zdawali sie jej byc inna, nizsza rasa ludzi.
Jednego czerrwcowego dnia Ela, jak zazwyczaj, udala sie na lekcje frnacuskiego. Drzwi otworzyl jej Awaczewicz, wojskowy, w ktorym skrycie sie kochala. Gdy zostali na chwile sami, nieoczekiwanie pocalowal ja. Przez cala lekcje byla potem rozkojarzona i zdenerwowana. Po jej zakonczeniu awaczewicz chcial ja odprowadzic do domu, ale nauczycielka - panna Julia - ostro sie temu sprzeciwila. Ela szybko uciekla, slyszala jednak z daleka sprzeczke adoratowa z nauczycielka i zrozumia, iz cos ich laczy. Bardzo zawiodla sie na czlowieku, ktorego - jak myslala - kochala.
Rozdzial 5
Zenon pozna Justyne, gdy dziewczynka miala 19 lat. jej matka byla kucharka u Tchewskich jednak gdy zaczela chorowac, przeszla do pracy do Ziembiewiczow. Mloda Justyna poczatkowo czesto bawila sie z corka Rczewskich , Roza.
Rozdzial 6
Zenon studiowal w Paryzu i pozostal mu jeszcze rok nauki, do domu przyjezdzal tylko na wakacje. Pewnego dnia otrzymal list od swego przyjaciela, Karola Wabrowskiego, ktory poinformowal go o smierci Adeli. Adela byla zakochana w Zenonie kilka lat temu, byla jednak chora na gruzlice, a jej stan byl powazny. Zenon nie odwzajemnial jej uczucie, o czym dziewczyna wiedziala, byl jednak dla niej dobry i troskliwy. Poglady Zenona ulegly w czasie studiow zmianie. Staral sie odciac od boleborzanskiego schematu, ktory zapoczatkowall jego ojciec. Polegal on na nieumiejetnosci pohamowania swego erotyzmu i popedow seksualnych . Stary Ziembiewicz wdawal sie w liczne romanse ze swa sluzba, na co matka Zenona przymykala oko. Teraz w ten sam sposob zachowywala sie w stosunku do Justyny, ktora stala sie kochanka jej syna. Podswiadomie sama wpychala go w jej ramiona. Zenon probowal sie bronic przed tym zwiazkiem, nie mogl sie jednak oprzec urokowi mlodej dziewczyny. Szybko wiec zostali kochankami.
Rozdzial 7
Przed wyjazdem na studia Zenon poprosil rodzicow o materialne wsparcie, jednak oni uznali, iz nie sa w stanie mu pomoc. Stwierdzili, ze powinen zwrocic sie z prosba do Czechlinskiego, pelnomocnika Tczewskich, ktory byl majetny i dobrze syuowany.
Tak tez postapil mlody Zenon. Napisal nawet dla nego artykul, za ktory, otrzymal pelna kwote pieniedzy, co pozwolilo mu na powrot do Paryza.
Wkrotce tez zauwazy mloda kobiete. Okazalo sie, ze jest to Biecka. Zostal przez nia zyczliwie przywitany i zaczeli rozmawiac. Zenon wyznal jej, iz mozna sie odciac od swej przeszlosci i rodzinnych korzeni, stajac sie tak samo ostra dla lokatorow jak jej poprzedniczka.
Zenon wkrotce zobaczyl, jak do kamienicy Kolichowskiej zmierzal awaczewski. Byl przekonany, iz ma ona zamiar odwiedzic Elzbiete.
Rozdzial 8
Kolichowska byka ciraz bardziej chora, z trudem poruszala sie juz nawet po wlasnym domu. Coraz czesciej myslala o smierci. W tym czasie niezwykle cierplwie i troskliwie zajmowala sie nia Ela, do ktorej Kolichowska byla bardzo przywiazana Kolichowska nie zwracala nawet uwagi na to, iz Ela czesto poblaza okatorom i stawal po ich stronie. Stara Kolichowska bala sie, ze podroz Eli do Szwajcarii, na spotkanie z matka, mogloby doprowadzic do porozumienia obu pan, co polozyloby kres dalszemu wspolnemu zyciu Eli i Kolichoskiej. Cecylia rowie czesto myslala o Karolu, ktorego jako malego chlopca wywiozla do sanatorium w Szwajcarii. Karol nigdy jej nie wybaczyl, iz ponownie wyszla za maz o nie chcial sie wiecej spotykac z matka.
Gdy Ela wyjechala, Kolichowska zajmowala sie Lucja Posztraska, jej przyjaciolka.
Po powrocie Eli Kolichowska odetchnela z ulga. Zauwazyla jednak, iz wizyty Zenona staja sie coraz czestsze. Podczas jednej z rozmow Elzbiety i Ziembiewicza , na pierwszy plan wysunely sie ich plany na przyszlosc. Ela wyznala, iz kiedys kochal sie w Waczewiczu, Zenon zas przyznal sie do fascynacji jej osoba w przeszlosci. Zenon przyzna takze, iz mial romans z Justyna, co nazwal kompleksem boleborzanskim, nad ktorym nie potrafil zapanowac.
Rozdzial 9
na wiosne Bogutowa zachorowala. Lekarz stwierdzil, iz nalezy odwiezc ja jak najszybciej do szpitala. Justyna pojechala wiec z matka. Stara kobieta cala droge byla polprzytomna, na koniec dnia zas calkowicie zemdlala. Justyna zostawila ich rzeczy osobiste u swej znajomej , ktora mieszkala w kamienicy Kolichowskiej.
W szpitalu, mimo operacj, nie udal sie juz Bogutowej uratowac. Nastepnego dnia odbyl sie pogrzeb kobiety, a uczestniczyly w nim tylo cztery osoby. Justyna w tym czasie mieszkala u swej przyjaciolki, Jasi. Niedawno odszedl od niej maz, ona sama byla chora na gruzlice, a jej corka tracila wzrok.
Rozdzial 10
Po powrocie do Polski Zenon zatrzymal sie w miescie. W miejscowej gazecie odnalazl swoj artykul. Na ulicy zas spotkal justyne, ktora ucieszyla sie na jego widok, jednak zdziwila sie, ze go zobaczyla. Opowiedziala mu o smierci matki. Zenon nie zdecydowal sue opowiedziec dziewczynie o swoim zwiazku z Elzbieta. Nie chcac, by romzowa byla kontynuowana na ulicy, zaprosil ja do pokoju hotelowego, w ktorym mieszkal. Tam uczucia wziely gore nad rozumem i miedzy para doszlo do zblizenia.
Pozniej doszedl do przekonania, iz nie mogl nad ta sytuacja zapanowac, bo byla duzo silniejsza od niego. Przyznal takze, iz podobne przygody zdarzaly mu sie rowniez w Paryzu, a mimo to nadal kochal Elzbiete. nie gnebilo to jego sumienia, poniewaz staral sie zachowac do takich romansow odpowiedni dystans.
Nastepnie udal sie na spotkanie z Czechlinskim. Byl on wtedy starosta, Czechlinski zapropanowal Zenonowi objecie stanowiska redaktora w niwie.
Zenon postanowil spotkac sie z Ela. Z poczatku byl rozczarowany je widokiem, szybko jednak zaczal sie cieszyc ze spotkania.
Rozdzial 11
Kilka dni potem do hotelu Zenona ponownie przybyla Justyna. Zenon obiecal jej bowiem, ze zwroci jej pieniadze, ktore jej zmarla matka zrobila w Boleborzy, a ktorych z powodu smierci nie mogla odebrac. Choc obiecal sobie, iz tym razem wyjasni jej, ze jest zwiazany z Ela, to rowniez dal sie poniesc emocjom i nie zaponowal nad swoimi popedami. Do redakcji zas przyszla hrabina Tczewska, ktora poprosila Zenona o wydrukowanie zaproszenia na cykl wykladow o doswiadczeniu religijnym. Towarzyszyl jej ksiadz Czerlon.
Rozdzial 12
Kilka dni pozniej do redakcji przybyl hrabia Tczewski. Chcial on prosic, by na lamach czasopisma w oborne wzieto jedna z mlodych aktorek, ktora wczesniej skrytykowano w innym czasopismie.
Ziembiewicz kierujac gazeta staral sie popierac interesy protektora, Czechlinskiego
, czul sie z tym zle, ale nie potrafil nic zmienic. Sytuacja rozwijala sie podobnie w sferze uczuciowej. Byl zwiazany z Ela, do ktorej prawie nic nie czul oraz z Justyna, kochanka ktorej bardzo pozadal. Usprawiedliwal sie, iz jego spotkania z Justyna sa koniecznoscia, bowiem nie mogl jej odepchnac po tragedii, jaka ja spotkala.
Gdy Zenon zebral pieniadze, ktore mial jej zwrocic, postanowil ostatecznie zerwac znajomosc z dziewczyna. Justyna oznajmila mu jednak, iz spodziewa sie dziecka i to on jest jego ojcem. Byl to dla niego szok, bowiem takiej ewentualnosci nigdy nie bral pod uwage.
Rozdzial 13
Kolichowska byla juz tak powaznie chora ze niepodniosla sie nawet z lozka. Sprawy swej kamienicy starala sie jednak kontrolowac, wywierajac wplyw na Elzbiete. Jedna za spraw, ktore poroznily kobiety, byl spor o dozorce Ignacego, ktory nie byl juz w stanie pracowac, a ktorego Kolichowska starala sie wyrzucic wraz z zona z ich mieszkania.
Spory te oraz wzpomnienia o matce, ktorej nie rozumiala (nie potrafila przyjac, iz wiaze sie z roznymi meczyznami), coraz bardziej przyblizaly Elzbiete do Zenona. Kazdego spotkania z nim oczekiwala z niecierpliwoscia.
Zenon tymczasem uswiadomil sobie, iz zadziwiajaco latwo przychodzi mu manipulowanie swymi uczuciami i zachowaniami, przechodzenie "po calej skali". Odczuwal jednoczesnie, iz sam rozszerza granice swojej moralnosci, nie poczytal tego sobie jednak jako hiporazji.
Do jego redakcji czesto przychodzili rozni ludzie, ktorzy prosili go o uslugi i pomoc.
Rozdzial 14
Wieczorem Zenon spotkal sie z Elzbieta. Wyzanal jej, ze owocemjego romansu z Jusyna bedzie dziecko. Uswiadomil wtedy sobie, ze tak samo czynil jego ojciec, matka zas za kazdym razem przebaczyala mu zdrady.
Elzbieta byla zaskoczona i wstrzasnieta wyznaniem. Uwazala bowiem zdrade za cos najgorszego w zwiazku. Z poczatku zaczela obwiniac same sobie, po chwili jednak przebaczyla mu miedzy para doszlo do zblizenia.
Rozdzial 15
Justyna odeszla ze sluzby od pewnej chorej kobiety, ktorej maz dbal, by zonie niczego nie brakowalo, ale jednoczenie mial kochanke i czesto u niej przebywal. Dwaj synowie kobiety rowniez niezbyt czesto bywali w domu, a chora ciagle narzekala na uslugi Justyny.
Justyna wiec przeprowadzila sie do swej przyjaciolki Jasi, mieszkajacej u Kolichowskiej. Tego samego dnia do kamienicy wrocila Wladziowa - drobna niezamezna kobieta, z siemioletnim synkiem. Jego ojca poznala przypadkowo i nie kochala go. To, ze miala nieslubne dziecko, przeszkadzalo jej w utrzymaniu pracy przez dluzszy okres, poniewaz kobieta z dzieckiem nie byla mile widziana przez pracodawcow. Tego dnia rowniez otrzymala wymowienie i przyjechala do kamienicy, by zatrzymac sie u matki chrzesnej swego syna - Zbysia. Poczatkowo kobieta nie chciala wpuscic ich do mieszkania, po chwili jednak pozwolila im wejsc.
Gdy Ela dowiedziala sie, iz Justyna zamieszkuje obecnie w kamienicy, wezwala ja pod blahym pozorem do siebie. Chciala jednak dowiedziec sie , czy Justyna kocha Zenona. Elzbieta zaoferowala rowniez Bogutownie pomoc, ta jednak ja odrzucila. Justyna byla zdziwiona, ze ktos wie o jej romansie, a jeszcze bardziej zdziwilo ja, iz Elzbieta wie o jej ciazy. Ela doszla do wniosku, iz Justyna nie wie, iz Zenon jest zareczony, po czym obiecala dziewczynie, iz nie wyjdzie za niego na maz.
Rozdzial 16
Zenon mial spotkanie z Czechlinskim, ktory przybyl do niego z mlodym Tczewskim. Na spotkaniu tym panowie postanowili zrealizowac wspolnie jakis interes.
Wkrotce po tym do Zenona przybyla Justyna. Powtorzyla mu rozmowe z Elzbieta, jak rowniez jej obietnice, z ta nie wezmie z nim slubu. Zenon bardzo sie tym zdenerwowal, szybko odprawil Justyne zaoferowal jej takze pomoc finansowa, gdyby chciala usunac ciaze. Szybko rowniez zadzwonily do Elzbiety. Okazalo sie jednak, iz wyjechala ona wlasnie na spotkanie ze swa matka do Warszawy.
Po jakims czasie otrzymal od niej list, w ktorym wyjasniala, iz byloby lepiej, gdyby sie juz nie spotykali, bowiem to Justyna ma do niego prawo, a ona nie chce jej go zabrac.
Rozdzial 17
W czasie podrozy Bieckiej przypomnial sie sen, ktory byl sielankowa wizja, w ktorej ona, jej matka orazojciec siedza wspolnie przy stole. nie bylo to jednak nigdy mozliwe, gdyz jej matka rozstala sie z jej ojcem, gdy Ela miala rok, zas ten wkrotce zmarl. Ela dojechala do Warszawy rano i zatrzymala sie u Swietojanskiej, ktora byla kuzynka wuja Kolichowskiego. Matka przyjela Ele w najbardziej ekskluzywnym warszawskim hotelu, w ktorym sie zatrzymala. rozmwiala z Ele w najbardziej ekskluzywnym warszawskim hotelu, w ktorym sie zatrzymala. Rozmawiala z nia jednak bardzo oficjalnie, zas po chwili do pan dolaczyla Tczewska oraz mlody mezczyzna.
Kolejne spotkanie Eli z matka odbylo sie wieczorem w teatrze, potem zas udaly sie do restauracji. Matka poradzila Eli, by dokladnie zastanowila sie nad zerwaniem zareczyn z Zenonem, poniewaz bez wzgledu na ich przyczyne z kazdym innym mezczyzna ta sytuacja prawdopodobnie sie powtorzy.
Rozdzial 18
Przez dwa miesiace Ela pozostala w stolicy i doszla do przekonania, iz zycie bez Zenona jest jednak mozliwe. Podswiadomie jednak wciaz oczekiwala na jakis znak od niego. W koncu uswiadomila sobie, iz jego tak dlugie milczenie jest potwierdzeniem jej decyzji o zerwaniu.
Caly czas w Warszawie Ela spedzala z pania Swietowska oraz matka i jej adoratorami. Wsrod nich znajdowal sie takze ow mlody czlowiek, ktorego spotkala w hotelu kilka dni wczesniej,
Pewnego dnia na ulicy spotkala Zenona, zco wywolalo u niej fale radosci, ktorej nie umiala powstrzymac. On rowniez wydawal sie byc szczesliwym i obiecyal jej, ze traz juz nic nie stanie na przeszkodzie w ich malzenstwie. Elzbieta zabrala go wiec na spotkanie z matka. Ziembiewicz czul sie na tym spotkaniu bardzo swobodnie, okazalo sie bowiem, iz maja wspolnych znajomych, przyjemna konwersacja rozwiniela sie rowniez pomiedzy Zenonem a ministrem Niewieskim.
Rozdzial 19
Przed slubem Zenon poprosil Elzbiete, by polecila Justyne panu Torucinskiemu, ktory prowadzil sklep,a wlasnie zwolnila sie w nim posada ekspedientki. Ela nie byla zadowolona, miala jednak nadzieje, iz gest ten zakonczy jej kontakty z Justyna. Zenon byl jednak pewny, ze na tym jego znajomosc z byla kochanka sie nie skonczy, bowiem coraz czesciej zwracala sie do niego z blahymi nawet prosbami. Uznal jednak , iz jest to cos normalnego.
Gdy o slubie dowiedziala sie kolichowska, zaczela obdarzac Zenona wieksza sympatia, zas Ela otrzymala od niej wiele prezentow na nowa droge zycia.
na krotko przed slubem Zenon zawiozl narzeczona do Boleborzy. Rodzice zrobili na niej pozytywnie wrazenie, ona rowniez sie im bardzo spodobala. Jak sie okazalo, Zenon mial tez wkrotce objac stanowisk prezydenta miasta.
Oczekujac na to wydarzenie Zenon i ela udali sie w podroz do Francji, gdzie przybyli na zaproszenie matki Eli. Spedzili tam caly miesiac. Ela dowiedziala sie tam rowniez, iz jest w ciazy.
Rozdzial 20
justyna zamieszkala na przedmiesciach, u panstw Niestrzepow. Z pracy w sklepie byla bardzo zadowolona, poniewaz zawsze o takim zatrudieniu marzyla. jej pracodawca byl rowniez z niej bardzo zadowolony, bowiem obslugiwala klientow szybko i grzecznie.
Wkrotce zmarla matka Jasi, u ktorej Justyna sie kiedys zatrzymala. niedlugo potem zmarla rowniez jej mala coreczka. Cztery miesiace potem na gruzlice umarla tez sama jasia. Od tego czasu justyna przestala wychodzic z domu, wychodzila tylko do pracy, ktora wkrotce rowniez porzucila.
Rozdzial 21
Jesienia do Polski wrocil Karol Wabrowski, ktory pomimo leczenia nadal mial problem z poruszaniem sie. Podczas jednego z obiadow u kolichowskiej spotkal sie z Elzbieta, ktora ciagle opowiadala o swym czteromiesiecznym synku Walerianie. Od Karol Kolichowska dowiedziala sie, iz za granica jej pierwszy maz mial dziecko z kobieta, ktora poznal jeszcze w kraju. Wedlug Kaorla nadal mieszkala ona w Paryzu.
Kilka dni potem Kolichowska wraz z synem udala sie z wizyta do Ziembiewiczow. Spotkala tam matke Zenona, ktora po smierci meza postanowila przeniesc sie do miasta. Matka Zenona zmarlego meza przedstawiala w bardzo pozytywnym swietle, mijajac sie z prawda. Mowiono rowniez o ksiedzu Czerlonie, ktory studiowal kiedys na Sornbonie, mial tez podobno romans z hrabina Tczewska.
Kilka tygodni pozniej Zenon prosil Ele o pomoc w umieszczeniu Justyny w cukierni Chazowicza, gdyz Ela miala tam znajoma. Ta z poczatku sie wahala, w koncu jednak przystala na prosbe.
Rozdzial 22
Na imieniach u Kolichowskiej znowu zebralo sie grono jej starych przyjaciolek, bylo ono juz jednak nieco przesadzone. na przyjeciu byli tez Ziembiewiczowie, matka Zenona oraz Karol. Ela, tak jak dawniej, uslugiwala damom, te jednak traktowaly ja bardzo wytwornie.
Po powrocie do domu Ela zostala w nim Mariana Chasbe, dawnego lokatora z kamienicy Kolichowskiej. Ela pamietala, iz jego matka czesto bila jego i jego braci, on jednak zawsze znosil kary w milczeniu. Pozniej pracowal w hucie, z ktorej jednak zostal wyrzucony za socjalistyczne zainteresowania. Potem zatrudnienie znalazl w Niwie, z ktorej rowniez zostal wkrotce zwolniony. Do Eli przybyl jednak, by prosic o wstawiennictwo za Franka Borbockiego, ktory przebywal wlasnie w wiezieniu. Elzbieta dowiedziala sie rowniez, iz Franke znal kiedys dobrze Justyne.
Rozdzial 23
Matka Zenona byla bardzo szczesliwa, iz zwiazek ten jest dobrany, byla rowniez zachwycona Elzbieta. Zenon natomiast stawal sie coraz bardziej podobny do ojca, miedzy innymi czerpiac wielka przyjemnosc z polowan.
Do Karola zas pewnego dnia przybyl w odwiedziny ksiadz Czerlon. bylo to dziwne wydarzenie, gdyz Kolichowska nigdy nie przyjmowala ww kamienicy kaplanow - uwazala bowiem, iz sa to tylko nieroby i darmozjady. Powitala go wiec z rezerwa, dosc chlodno. ksiadz zas opowiedzial Karolowi swoje dzieje.
Z poczatku pracowal jako tramwajarz w Grenoble. nastepnie zatrudnienie znalazl w Liege, w elektrowni. Choc praca byla bardzo ciezka, Czerlon nie narzekal, cieszyl sie nawet uznaniem wsrod pracodawcy. W koncu postanowil zostac ksiedzem. Karol zawsze byl pod duzym wplywm przyjaciela, jego sily duchowej i fizycznej. Zaczeli dyskutowac nad senem cierpienia, celem ludzkiego zycia. Ich rozmowe przerwal szofer Tczewskiej, ktory przyjechal po ksiedza.
Rozdzial 24
Zenon stawal sie coraz popularniejszy wsrod mieszkancow miasta. Troszczyl sie o jego rozwoj, zaczal m. in. budowe domow dla robatnikow, nad rzeka zas stworzyl osrodek wypoczynkowy z boiskami i kortami tenisowymi. Nie zabraklo jednak i problemow - rzad cofnal bowiem gwarancje finansowe i Ziembiewicz musial przerwac budowe domow robotniczych.
Ela zauwazyla rowniez, iz Zenon coraz czesciej jest milczacy lub zamyslony, zas swym zachowaniem za wszelka cene staral sie ukryc wewnetrzny niepokoj. Zaczelo ja to w koncu denerwowac.
W domu Ziembiewiczow odbylo sie wkrotce przyjecie. W tym samym dniu Zenon udal sie do Justyny, ktora znowu porzucila prace. Staral sie dowiedziec, czy czegos jej nie brakuje. Ona jednak zachowywala sie sztywno i obojetnie. Zenon dowiedziala sie , iz Justyna czesto placze bez powodu.
Tego wieczoru Zenon zaczal z Elzbieta rozmawiac o Justynie. Oboje doszli do wniosku, iz powinien ja zbadac lekarz. Ten stwierdzil , iz fizycznie nic jej nie dolega, wskazane byloby jednbak, by przebywala z osobami jej bliskami, nie zas ciagle sama. Ziembiewiczowie jednak nie mogli nic na to poradzic.
Rozdzial 25
Wiosna Kolichowska znowu poczula sie gorzej i juz na stale polozyla sie do lozka. Ela starala sie ja odwiedzac codziennie, podobnie czynil Karol. ela zauwazyla, iz lubil on przebywac z matka, staral sie jednak jej nie narzucac. Powoli dochodzili do porozumienia, Karol wyjasnil tez matce, ze ja bardzo kochal. Wyznal jednak, ze nigdy nie lubil pana Kolichowskiego.
Jednego dnia Karol zadzwonil do Elzbiety i poinformowal ja, ze Kolichowska nagle poczula sie gorzej. Jeszcze tej nocy matka Karola zmarla. Rano w jej mieszkaniu pojawili sie liczni znajomi, ktorzy chcieli pozegnac zmarla. Wieczorem, w rozmowie z Karole Elzbieta wyznala, za bardzo kochala ciotke, wstydzila sie jednak jej to okazac.
Rozdzial 26
W nocy Justyne dopadly koszmary. Zaczela myslec o dziecku, ktore zabila, a ktore mialo tylko ja. Przypomniala takze sobie o okresie po zabiegu, kiedy to lezala przez ponad dwa tygodnie w gorczace.
Gdy odwiedzil ja Zenon nie chciala z nim rozmawiac. On natomiast mimo to odwiedzial ja czesciej. Byl u niej takze lekarz, ona jednak nie chciala nawet wstac z lozka. Dzien pozniej na kolacje zaprosila ja kobieta, od ktorej wynajmowala pokoj, ta bowiem niepokoila sie jej stanem zdrowia. Na kolacji tej spotkala ziecia owej kobiety. Nigdy go nie lubila, teraz jednak niechec ta wzrosla, bowiem dowiedziala sie, iz zastrzelil kiedys w przeplywie zazdrosci mezczyzne, ktorego zastal w niedwuznacznej sytuacji ze swoja zona, zastrzelil takze zone. Jak sie pozniej okazalo, sytuacja ta tylko tak wygladala, a w gruncie rzeczy czlowiek ten czekal wlasnie na niego.
Zenon doweidzial sie wkrotce od Niestrzepowej, iz Justyna ostatnio bardzo sie zmienila, czesto zdarza jej sie znikac na kilka godzin i nikt nie wie, gdzie w tym czasie przebywa.
Tego wieczoru, gdy odwiedzil Justyne, postanowil jeszcze zajrzec do biura, droge blokowal mu jednak tlum. Zenon dostal sie jednak do magistratu bocznym wejsciem.
Rozdzial 27
Tego samego dnia policja zaczela strzelac do robotnikow. Nastapila po tym fala aresztowan. Wsrod aresztowanych byl Chasba, zas Franek zostal ciezko ranny i wkrotce potem zmarl. Gazety napisaly, iz pierwszy strzal padl z tlumu.
Kilka dni potem Zenon dowiedzial sie od lekarza , ze Justyna usilowala popelnic samobojstwo. Dziewczyna oskarzala go, iz to on jest winien jej stanu, gdyz dal jej pieniadze na zabieg. Justyna zaczela mu takze grozic - powiedzial, iz chce go zabic.
W domu spotkal Elzbiete, czytajaca liczne ulotki, ktore przychodzily teraz do ich domu. Zwierzyl sie jej takze, iz justyna chciala popelnic samobojstwo i to w duzej mierze ona, Elzbieta, jest temu winna.
Zakonczenie
justyna zjawila sie w gabinecie Zenona i oblala mu twarz kwase. Choc urzednicy, zalarmowali krzykiem, przybiegli jest najszybciej, to Zenon stracil wzrok. Wozny natomiast zatrzymal Justyne, ktora usilowala wyskoczyc przez okno. Z poczatku probowano powiazac tan czyn z dzialalnoscia ruchu robotniczego, potem jednak ten watek porzucono. Tydzien po wpisaniu ze szpitala Zenon popelnil samobojstwo strzelajac sobie w usta. Elzbieta wyjechala za granice. Synem Ziembiewiczow zas zaopiekowala sie matka Zenona, ktora zamieszkala u Karola Wabrowskiego,w mieszkaniu Kolichowskiej.
Zenon Ziembiewicznie zyl, a wraz z jego smiercia wyszedl jego romans z Justyna Bogutowna. Stalo sie to przyczyna skandalu, nikt nie znal jednak blizszych szczegolow Gazety przescigaly sie w domyslach i spekulacjach.
Justyna, po smierci matki, przyjechala na sluzbe do miasta. Pomogla jej wtedy pani Ziembiewiczowa, dzieki czemu znalazla prace w sklepie Torucinskiego. Po kilku miesiecach odeszla i zaczela prace w cukierni, jednak i zniej wkrotce zrezygnowala.
Zenon, glowny bohater, byl synem dzierzawcy majatku Boleborzy, nalezacego do panstwa Tczewskich. Walerian Ziembiewicz, ojciec Zenona byl dumny ze swego szlachectwa. Jego glownym zajeciem bylo polowanie, nie okazal sie byc dobrym zarzadca.
Zenon ksztalcicl sie w miescie , a do rodzinnego domu przyjedzal tylko na wakacje i ferie. Nowe otoczenie, w ktorym sie znajdowal , pozwolilo mu inaczej spojrzec na jego rodzinne strony, zaczal sie wstydzic prostoty rodzicow, zwlaszcza ojca.
W czasach szkolnych Zenon poznal Elzbiete Biecka, zamiekszkujaca u swej krewnej, Kolichowskiej. Choc nie byla dla niego nadzwyczajnie uprzejma, wzbudzila jego zainteresowanie.
Rozdzial 2
Cecylia Koliczowska pierwszy raz wyszla za maz za Konstantego Wabrowskiego i bylo to malzenstwo z miloscia. Konstanty byl socjalista i gdy ich syn mial 8 lat, musial wyjechac z kraju pozostawiajac zone i syna bez srodkow do zycia. Wkrotce tez popelnil samobojstwo. Kolejny raz Cecylia wyszla za maz za starszego do niej o 15 lat Aleksandra Kolichowskiego, tym razem bylo to malzenstwo z rozsadku. Po jego smierci odziedziczyla kamienice. Nie byl to bynajmniej szczesliwy dla niej spadek, bowiem kamienica i jej lokatorzy przysporzyli jej wielu problemow.
Do mieszkania Kolichowskiej czesto przychodzil mlody Zenon, pomagal bowiem w lekcjach Eli. Skrycie sie w niej kochal, ta jednak czula do niego wstret.
Rozdzial 3
Cecylia nie byla towarzyska, pozwalala sobie tylko czasem na wizyty kolazanek, a zarazem jej lokatorek. Wiekszegrono zbieralo sie tylko w dniu jej imienin, kiedy to towarzystwo bylo strasze i bardziej dystyngowane. Na przyjeciach tych bywala rowniez mlodziutka Ela, ktora czesto zastanawiala sie nad staroscia i nad jej nieuchronoscia. Kolichowska zas dochodzila do smutnego wniosku, iz jest jedna z tych starych kobiet, co bynajmniej nie bylo mysla przynajmna.
Podczas jednego z przyjec panie rozmawialy o swoich sluzacych. Doszly rowniez do wniosku, iz sa one takimi samymi ludzmi jak i one, w duchu jednak do konca sie z tym stwierdzeniem nie zgadzaly. jednak z pan dowodzila, iz sluzace sa calkowicie bezmyslne, za przyklad podajac stara Bogutowa, ktora kiedys u niej pracowala. Zwolnila ja jednak, gdy dowiedziala sie iz sluzaca pracowita, ktorej w zyciu sie poszczescilo, gdyz na sluzbe jest w ciazy. Kobieta uznala , iz mimo nieslubnego dziecka i wielkiej glupoty byla to sluzaca pracowita, ktorej w zyciu sie poszczescilo, gdyz na sluzbe przyjela ja hrabina Tczewska.
Elzbieta przyslujac sie tym rozmowom doszla do wniosku, iz nigdy nie wyjdzie za maz, za mezczyzn bedzie traktowala z pogarda i lekcewazeniem.
Rozdzial 4
Wiosna. Ogrod Kolichowskiej przysparzal jej wielu nowych problemow. Jej rabaty z kwiatami oraz rosnace owoce czesto byly zrywane i niszczone nawet przez lokatorow kamienicy. Nie mogl temu zaradzic nawet piesek Fitek, specjalnie w tym celu trzymany w ogrodzie , karmiony raz dziennie.
W ogrodzie tym lubila przebywac Elzbieta, marzac i rozmyslajac o biednych mieszkancach okolicznych kamienic, ktorzy zdawali sie jej byc inna, nizsza rasa ludzi.
Jednego czerrwcowego dnia Ela, jak zazwyczaj, udala sie na lekcje frnacuskiego. Drzwi otworzyl jej Awaczewicz, wojskowy, w ktorym skrycie sie kochala. Gdy zostali na chwile sami, nieoczekiwanie pocalowal ja. Przez cala lekcje byla potem rozkojarzona i zdenerwowana. Po jej zakonczeniu awaczewicz chcial ja odprowadzic do domu, ale nauczycielka - panna Julia - ostro sie temu sprzeciwila. Ela szybko uciekla, slyszala jednak z daleka sprzeczke adoratowa z nauczycielka i zrozumia, iz cos ich laczy. Bardzo zawiodla sie na czlowieku, ktorego - jak myslala - kochala.
Rozdzial 5
Zenon pozna Justyne, gdy dziewczynka miala 19 lat. jej matka byla kucharka u Tchewskich jednak gdy zaczela chorowac, przeszla do pracy do Ziembiewiczow. Mloda Justyna poczatkowo czesto bawila sie z corka Rczewskich , Roza.
Rozdzial 6
Zenon studiowal w Paryzu i pozostal mu jeszcze rok nauki, do domu przyjezdzal tylko na wakacje. Pewnego dnia otrzymal list od swego przyjaciela, Karola Wabrowskiego, ktory poinformowal go o smierci Adeli. Adela byla zakochana w Zenonie kilka lat temu, byla jednak chora na gruzlice, a jej stan byl powazny. Zenon nie odwzajemnial jej uczucie, o czym dziewczyna wiedziala, byl jednak dla niej dobry i troskliwy. Poglady Zenona ulegly w czasie studiow zmianie. Staral sie odciac od boleborzanskiego schematu, ktory zapoczatkowall jego ojciec. Polegal on na nieumiejetnosci pohamowania swego erotyzmu i popedow seksualnych . Stary Ziembiewicz wdawal sie w liczne romanse ze swa sluzba, na co matka Zenona przymykala oko. Teraz w ten sam sposob zachowywala sie w stosunku do Justyny, ktora stala sie kochanka jej syna. Podswiadomie sama wpychala go w jej ramiona. Zenon probowal sie bronic przed tym zwiazkiem, nie mogl sie jednak oprzec urokowi mlodej dziewczyny. Szybko wiec zostali kochankami.
Rozdzial 7
Przed wyjazdem na studia Zenon poprosil rodzicow o materialne wsparcie, jednak oni uznali, iz nie sa w stanie mu pomoc. Stwierdzili, ze powinen zwrocic sie z prosba do Czechlinskiego, pelnomocnika Tczewskich, ktory byl majetny i dobrze syuowany.
Tak tez postapil mlody Zenon. Napisal nawet dla nego artykul, za ktory, otrzymal pelna kwote pieniedzy, co pozwolilo mu na powrot do Paryza.
Wkrotce tez zauwazy mloda kobiete. Okazalo sie, ze jest to Biecka. Zostal przez nia zyczliwie przywitany i zaczeli rozmawiac. Zenon wyznal jej, iz mozna sie odciac od swej przeszlosci i rodzinnych korzeni, stajac sie tak samo ostra dla lokatorow jak jej poprzedniczka.
Zenon wkrotce zobaczyl, jak do kamienicy Kolichowskiej zmierzal awaczewski. Byl przekonany, iz ma ona zamiar odwiedzic Elzbiete.
Rozdzial 8
Kolichowska byka ciraz bardziej chora, z trudem poruszala sie juz nawet po wlasnym domu. Coraz czesciej myslala o smierci. W tym czasie niezwykle cierplwie i troskliwie zajmowala sie nia Ela, do ktorej Kolichowska byla bardzo przywiazana Kolichowska nie zwracala nawet uwagi na to, iz Ela czesto poblaza okatorom i stawal po ich stronie. Stara Kolichowska bala sie, ze podroz Eli do Szwajcarii, na spotkanie z matka, mogloby doprowadzic do porozumienia obu pan, co polozyloby kres dalszemu wspolnemu zyciu Eli i Kolichoskiej. Cecylia rowie czesto myslala o Karolu, ktorego jako malego chlopca wywiozla do sanatorium w Szwajcarii. Karol nigdy jej nie wybaczyl, iz ponownie wyszla za maz o nie chcial sie wiecej spotykac z matka.
Gdy Ela wyjechala, Kolichowska zajmowala sie Lucja Posztraska, jej przyjaciolka.
Po powrocie Eli Kolichowska odetchnela z ulga. Zauwazyla jednak, iz wizyty Zenona staja sie coraz czestsze. Podczas jednej z rozmow Elzbiety i Ziembiewicza , na pierwszy plan wysunely sie ich plany na przyszlosc. Ela wyznala, iz kiedys kochal sie w Waczewiczu, Zenon zas przyznal sie do fascynacji jej osoba w przeszlosci. Zenon przyzna takze, iz mial romans z Justyna, co nazwal kompleksem boleborzanskim, nad ktorym nie potrafil zapanowac.
Rozdzial 9
na wiosne Bogutowa zachorowala. Lekarz stwierdzil, iz nalezy odwiezc ja jak najszybciej do szpitala. Justyna pojechala wiec z matka. Stara kobieta cala droge byla polprzytomna, na koniec dnia zas calkowicie zemdlala. Justyna zostawila ich rzeczy osobiste u swej znajomej , ktora mieszkala w kamienicy Kolichowskiej.
W szpitalu, mimo operacj, nie udal sie juz Bogutowej uratowac. Nastepnego dnia odbyl sie pogrzeb kobiety, a uczestniczyly w nim tylo cztery osoby. Justyna w tym czasie mieszkala u swej przyjaciolki, Jasi. Niedawno odszedl od niej maz, ona sama byla chora na gruzlice, a jej corka tracila wzrok.
Rozdzial 10
Po powrocie do Polski Zenon zatrzymal sie w miescie. W miejscowej gazecie odnalazl swoj artykul. Na ulicy zas spotkal justyne, ktora ucieszyla sie na jego widok, jednak zdziwila sie, ze go zobaczyla. Opowiedziala mu o smierci matki. Zenon nie zdecydowal sue opowiedziec dziewczynie o swoim zwiazku z Elzbieta. Nie chcac, by romzowa byla kontynuowana na ulicy, zaprosil ja do pokoju hotelowego, w ktorym mieszkal. Tam uczucia wziely gore nad rozumem i miedzy para doszlo do zblizenia.
Pozniej doszedl do przekonania, iz nie mogl nad ta sytuacja zapanowac, bo byla duzo silniejsza od niego. Przyznal takze, iz podobne przygody zdarzaly mu sie rowniez w Paryzu, a mimo to nadal kochal Elzbiete. nie gnebilo to jego sumienia, poniewaz staral sie zachowac do takich romansow odpowiedni dystans.
Nastepnie udal sie na spotkanie z Czechlinskim. Byl on wtedy starosta, Czechlinski zapropanowal Zenonowi objecie stanowiska redaktora w niwie.
Zenon postanowil spotkac sie z Ela. Z poczatku byl rozczarowany je widokiem, szybko jednak zaczal sie cieszyc ze spotkania.
Rozdzial 11
Kilka dni potem do hotelu Zenona ponownie przybyla Justyna. Zenon obiecal jej bowiem, ze zwroci jej pieniadze, ktore jej zmarla matka zrobila w Boleborzy, a ktorych z powodu smierci nie mogla odebrac. Choc obiecal sobie, iz tym razem wyjasni jej, ze jest zwiazany z Ela, to rowniez dal sie poniesc emocjom i nie zaponowal nad swoimi popedami. Do redakcji zas przyszla hrabina Tczewska, ktora poprosila Zenona o wydrukowanie zaproszenia na cykl wykladow o doswiadczeniu religijnym. Towarzyszyl jej ksiadz Czerlon.
Rozdzial 12
Kilka dni pozniej do redakcji przybyl hrabia Tczewski. Chcial on prosic, by na lamach czasopisma w oborne wzieto jedna z mlodych aktorek, ktora wczesniej skrytykowano w innym czasopismie.
Ziembiewicz kierujac gazeta staral sie popierac interesy protektora, Czechlinskiego
, czul sie z tym zle, ale nie potrafil nic zmienic. Sytuacja rozwijala sie podobnie w sferze uczuciowej. Byl zwiazany z Ela, do ktorej prawie nic nie czul oraz z Justyna, kochanka ktorej bardzo pozadal. Usprawiedliwal sie, iz jego spotkania z Justyna sa koniecznoscia, bowiem nie mogl jej odepchnac po tragedii, jaka ja spotkala.
Gdy Zenon zebral pieniadze, ktore mial jej zwrocic, postanowil ostatecznie zerwac znajomosc z dziewczyna. Justyna oznajmila mu jednak, iz spodziewa sie dziecka i to on jest jego ojcem. Byl to dla niego szok, bowiem takiej ewentualnosci nigdy nie bral pod uwage.
Rozdzial 13
Kolichowska byla juz tak powaznie chora ze niepodniosla sie nawet z lozka. Sprawy swej kamienicy starala sie jednak kontrolowac, wywierajac wplyw na Elzbiete. Jedna za spraw, ktore poroznily kobiety, byl spor o dozorce Ignacego, ktory nie byl juz w stanie pracowac, a ktorego Kolichowska starala sie wyrzucic wraz z zona z ich mieszkania.
Spory te oraz wzpomnienia o matce, ktorej nie rozumiala (nie potrafila przyjac, iz wiaze sie z roznymi meczyznami), coraz bardziej przyblizaly Elzbiete do Zenona. Kazdego spotkania z nim oczekiwala z niecierpliwoscia.
Zenon tymczasem uswiadomil sobie, iz zadziwiajaco latwo przychodzi mu manipulowanie swymi uczuciami i zachowaniami, przechodzenie "po calej skali". Odczuwal jednoczesnie, iz sam rozszerza granice swojej moralnosci, nie poczytal tego sobie jednak jako hiporazji.
Do jego redakcji czesto przychodzili rozni ludzie, ktorzy prosili go o uslugi i pomoc.
Rozdzial 14
Wieczorem Zenon spotkal sie z Elzbieta. Wyzanal jej, ze owocemjego romansu z Jusyna bedzie dziecko. Uswiadomil wtedy sobie, ze tak samo czynil jego ojciec, matka zas za kazdym razem przebaczyala mu zdrady.
Elzbieta byla zaskoczona i wstrzasnieta wyznaniem. Uwazala bowiem zdrade za cos najgorszego w zwiazku. Z poczatku zaczela obwiniac same sobie, po chwili jednak przebaczyla mu miedzy para doszlo do zblizenia.
Rozdzial 15
Justyna odeszla ze sluzby od pewnej chorej kobiety, ktorej maz dbal, by zonie niczego nie brakowalo, ale jednoczenie mial kochanke i czesto u niej przebywal. Dwaj synowie kobiety rowniez niezbyt czesto bywali w domu, a chora ciagle narzekala na uslugi Justyny.
Justyna wiec przeprowadzila sie do swej przyjaciolki Jasi, mieszkajacej u Kolichowskiej. Tego samego dnia do kamienicy wrocila Wladziowa - drobna niezamezna kobieta, z siemioletnim synkiem. Jego ojca poznala przypadkowo i nie kochala go. To, ze miala nieslubne dziecko, przeszkadzalo jej w utrzymaniu pracy przez dluzszy okres, poniewaz kobieta z dzieckiem nie byla mile widziana przez pracodawcow. Tego dnia rowniez otrzymala wymowienie i przyjechala do kamienicy, by zatrzymac sie u matki chrzesnej swego syna - Zbysia. Poczatkowo kobieta nie chciala wpuscic ich do mieszkania, po chwili jednak pozwolila im wejsc.
Gdy Ela dowiedziala sie, iz Justyna zamieszkuje obecnie w kamienicy, wezwala ja pod blahym pozorem do siebie. Chciala jednak dowiedziec sie , czy Justyna kocha Zenona. Elzbieta zaoferowala rowniez Bogutownie pomoc, ta jednak ja odrzucila. Justyna byla zdziwiona, ze ktos wie o jej romansie, a jeszcze bardziej zdziwilo ja, iz Elzbieta wie o jej ciazy. Ela doszla do wniosku, iz Justyna nie wie, iz Zenon jest zareczony, po czym obiecala dziewczynie, iz nie wyjdzie za niego na maz.
Rozdzial 16
Zenon mial spotkanie z Czechlinskim, ktory przybyl do niego z mlodym Tczewskim. Na spotkaniu tym panowie postanowili zrealizowac wspolnie jakis interes.
Wkrotce po tym do Zenona przybyla Justyna. Powtorzyla mu rozmowe z Elzbieta, jak rowniez jej obietnice, z ta nie wezmie z nim slubu. Zenon bardzo sie tym zdenerwowal, szybko odprawil Justyne zaoferowal jej takze pomoc finansowa, gdyby chciala usunac ciaze. Szybko rowniez zadzwonily do Elzbiety. Okazalo sie jednak, iz wyjechala ona wlasnie na spotkanie ze swa matka do Warszawy.
Po jakims czasie otrzymal od niej list, w ktorym wyjasniala, iz byloby lepiej, gdyby sie juz nie spotykali, bowiem to Justyna ma do niego prawo, a ona nie chce jej go zabrac.
Rozdzial 17
W czasie podrozy Bieckiej przypomnial sie sen, ktory byl sielankowa wizja, w ktorej ona, jej matka orazojciec siedza wspolnie przy stole. nie bylo to jednak nigdy mozliwe, gdyz jej matka rozstala sie z jej ojcem, gdy Ela miala rok, zas ten wkrotce zmarl. Ela dojechala do Warszawy rano i zatrzymala sie u Swietojanskiej, ktora byla kuzynka wuja Kolichowskiego. Matka przyjela Ele w najbardziej ekskluzywnym warszawskim hotelu, w ktorym sie zatrzymala. rozmwiala z Ele w najbardziej ekskluzywnym warszawskim hotelu, w ktorym sie zatrzymala. Rozmawiala z nia jednak bardzo oficjalnie, zas po chwili do pan dolaczyla Tczewska oraz mlody mezczyzna.
Kolejne spotkanie Eli z matka odbylo sie wieczorem w teatrze, potem zas udaly sie do restauracji. Matka poradzila Eli, by dokladnie zastanowila sie nad zerwaniem zareczyn z Zenonem, poniewaz bez wzgledu na ich przyczyne z kazdym innym mezczyzna ta sytuacja prawdopodobnie sie powtorzy.
Rozdzial 18
Przez dwa miesiace Ela pozostala w stolicy i doszla do przekonania, iz zycie bez Zenona jest jednak mozliwe. Podswiadomie jednak wciaz oczekiwala na jakis znak od niego. W koncu uswiadomila sobie, iz jego tak dlugie milczenie jest potwierdzeniem jej decyzji o zerwaniu.
Caly czas w Warszawie Ela spedzala z pania Swietowska oraz matka i jej adoratorami. Wsrod nich znajdowal sie takze ow mlody czlowiek, ktorego spotkala w hotelu kilka dni wczesniej,
Pewnego dnia na ulicy spotkala Zenona, zco wywolalo u niej fale radosci, ktorej nie umiala powstrzymac. On rowniez wydawal sie byc szczesliwym i obiecyal jej, ze traz juz nic nie stanie na przeszkodzie w ich malzenstwie. Elzbieta zabrala go wiec na spotkanie z matka. Ziembiewicz czul sie na tym spotkaniu bardzo swobodnie, okazalo sie bowiem, iz maja wspolnych znajomych, przyjemna konwersacja rozwiniela sie rowniez pomiedzy Zenonem a ministrem Niewieskim.
Rozdzial 19
Przed slubem Zenon poprosil Elzbiete, by polecila Justyne panu Torucinskiemu, ktory prowadzil sklep,a wlasnie zwolnila sie w nim posada ekspedientki. Ela nie byla zadowolona, miala jednak nadzieje, iz gest ten zakonczy jej kontakty z Justyna. Zenon byl jednak pewny, ze na tym jego znajomosc z byla kochanka sie nie skonczy, bowiem coraz czesciej zwracala sie do niego z blahymi nawet prosbami. Uznal jednak , iz jest to cos normalnego.
Gdy o slubie dowiedziala sie kolichowska, zaczela obdarzac Zenona wieksza sympatia, zas Ela otrzymala od niej wiele prezentow na nowa droge zycia.
na krotko przed slubem Zenon zawiozl narzeczona do Boleborzy. Rodzice zrobili na niej pozytywnie wrazenie, ona rowniez sie im bardzo spodobala. Jak sie okazalo, Zenon mial tez wkrotce objac stanowisk prezydenta miasta.
Oczekujac na to wydarzenie Zenon i ela udali sie w podroz do Francji, gdzie przybyli na zaproszenie matki Eli. Spedzili tam caly miesiac. Ela dowiedziala sie tam rowniez, iz jest w ciazy.
Rozdzial 20
justyna zamieszkala na przedmiesciach, u panstw Niestrzepow. Z pracy w sklepie byla bardzo zadowolona, poniewaz zawsze o takim zatrudieniu marzyla. jej pracodawca byl rowniez z niej bardzo zadowolony, bowiem obslugiwala klientow szybko i grzecznie.
Wkrotce zmarla matka Jasi, u ktorej Justyna sie kiedys zatrzymala. niedlugo potem zmarla rowniez jej mala coreczka. Cztery miesiace potem na gruzlice umarla tez sama jasia. Od tego czasu justyna przestala wychodzic z domu, wychodzila tylko do pracy, ktora wkrotce rowniez porzucila.
Rozdzial 21
Jesienia do Polski wrocil Karol Wabrowski, ktory pomimo leczenia nadal mial problem z poruszaniem sie. Podczas jednego z obiadow u kolichowskiej spotkal sie z Elzbieta, ktora ciagle opowiadala o swym czteromiesiecznym synku Walerianie. Od Karol Kolichowska dowiedziala sie, iz za granica jej pierwszy maz mial dziecko z kobieta, ktora poznal jeszcze w kraju. Wedlug Kaorla nadal mieszkala ona w Paryzu.
Kilka dni potem Kolichowska wraz z synem udala sie z wizyta do Ziembiewiczow. Spotkala tam matke Zenona, ktora po smierci meza postanowila przeniesc sie do miasta. Matka Zenona zmarlego meza przedstawiala w bardzo pozytywnym swietle, mijajac sie z prawda. Mowiono rowniez o ksiedzu Czerlonie, ktory studiowal kiedys na Sornbonie, mial tez podobno romans z hrabina Tczewska.
Kilka tygodni pozniej Zenon prosil Ele o pomoc w umieszczeniu Justyny w cukierni Chazowicza, gdyz Ela miala tam znajoma. Ta z poczatku sie wahala, w koncu jednak przystala na prosbe.
Rozdzial 22
Na imieniach u Kolichowskiej znowu zebralo sie grono jej starych przyjaciolek, bylo ono juz jednak nieco przesadzone. na przyjeciu byli tez Ziembiewiczowie, matka Zenona oraz Karol. Ela, tak jak dawniej, uslugiwala damom, te jednak traktowaly ja bardzo wytwornie.
Po powrocie do domu Ela zostala w nim Mariana Chasbe, dawnego lokatora z kamienicy Kolichowskiej. Ela pamietala, iz jego matka czesto bila jego i jego braci, on jednak zawsze znosil kary w milczeniu. Pozniej pracowal w hucie, z ktorej jednak zostal wyrzucony za socjalistyczne zainteresowania. Potem zatrudnienie znalazl w Niwie, z ktorej rowniez zostal wkrotce zwolniony. Do Eli przybyl jednak, by prosic o wstawiennictwo za Franka Borbockiego, ktory przebywal wlasnie w wiezieniu. Elzbieta dowiedziala sie rowniez, iz Franke znal kiedys dobrze Justyne.
Rozdzial 23
Matka Zenona byla bardzo szczesliwa, iz zwiazek ten jest dobrany, byla rowniez zachwycona Elzbieta. Zenon natomiast stawal sie coraz bardziej podobny do ojca, miedzy innymi czerpiac wielka przyjemnosc z polowan.
Do Karola zas pewnego dnia przybyl w odwiedziny ksiadz Czerlon. bylo to dziwne wydarzenie, gdyz Kolichowska nigdy nie przyjmowala ww kamienicy kaplanow - uwazala bowiem, iz sa to tylko nieroby i darmozjady. Powitala go wiec z rezerwa, dosc chlodno. ksiadz zas opowiedzial Karolowi swoje dzieje.
Z poczatku pracowal jako tramwajarz w Grenoble. nastepnie zatrudnienie znalazl w Liege, w elektrowni. Choc praca byla bardzo ciezka, Czerlon nie narzekal, cieszyl sie nawet uznaniem wsrod pracodawcy. W koncu postanowil zostac ksiedzem. Karol zawsze byl pod duzym wplywm przyjaciela, jego sily duchowej i fizycznej. Zaczeli dyskutowac nad senem cierpienia, celem ludzkiego zycia. Ich rozmowe przerwal szofer Tczewskiej, ktory przyjechal po ksiedza.
Rozdzial 24
Zenon stawal sie coraz popularniejszy wsrod mieszkancow miasta. Troszczyl sie o jego rozwoj, zaczal m. in. budowe domow dla robatnikow, nad rzeka zas stworzyl osrodek wypoczynkowy z boiskami i kortami tenisowymi. Nie zabraklo jednak i problemow - rzad cofnal bowiem gwarancje finansowe i Ziembiewicz musial przerwac budowe domow robotniczych.
Ela zauwazyla rowniez, iz Zenon coraz czesciej jest milczacy lub zamyslony, zas swym zachowaniem za wszelka cene staral sie ukryc wewnetrzny niepokoj. Zaczelo ja to w koncu denerwowac.
W domu Ziembiewiczow odbylo sie wkrotce przyjecie. W tym samym dniu Zenon udal sie do Justyny, ktora znowu porzucila prace. Staral sie dowiedziec, czy czegos jej nie brakuje. Ona jednak zachowywala sie sztywno i obojetnie. Zenon dowiedziala sie , iz Justyna czesto placze bez powodu.
Tego wieczoru Zenon zaczal z Elzbieta rozmawiac o Justynie. Oboje doszli do wniosku, iz powinien ja zbadac lekarz. Ten stwierdzil , iz fizycznie nic jej nie dolega, wskazane byloby jednbak, by przebywala z osobami jej bliskami, nie zas ciagle sama. Ziembiewiczowie jednak nie mogli nic na to poradzic.
Rozdzial 25
Wiosna Kolichowska znowu poczula sie gorzej i juz na stale polozyla sie do lozka. Ela starala sie ja odwiedzac codziennie, podobnie czynil Karol. ela zauwazyla, iz lubil on przebywac z matka, staral sie jednak jej nie narzucac. Powoli dochodzili do porozumienia, Karol wyjasnil tez matce, ze ja bardzo kochal. Wyznal jednak, ze nigdy nie lubil pana Kolichowskiego.
Jednego dnia Karol zadzwonil do Elzbiety i poinformowal ja, ze Kolichowska nagle poczula sie gorzej. Jeszcze tej nocy matka Karola zmarla. Rano w jej mieszkaniu pojawili sie liczni znajomi, ktorzy chcieli pozegnac zmarla. Wieczorem, w rozmowie z Karole Elzbieta wyznala, za bardzo kochala ciotke, wstydzila sie jednak jej to okazac.
Rozdzial 26
W nocy Justyne dopadly koszmary. Zaczela myslec o dziecku, ktore zabila, a ktore mialo tylko ja. Przypomniala takze sobie o okresie po zabiegu, kiedy to lezala przez ponad dwa tygodnie w gorczace.
Gdy odwiedzil ja Zenon nie chciala z nim rozmawiac. On natomiast mimo to odwiedzial ja czesciej. Byl u niej takze lekarz, ona jednak nie chciala nawet wstac z lozka. Dzien pozniej na kolacje zaprosila ja kobieta, od ktorej wynajmowala pokoj, ta bowiem niepokoila sie jej stanem zdrowia. Na kolacji tej spotkala ziecia owej kobiety. Nigdy go nie lubila, teraz jednak niechec ta wzrosla, bowiem dowiedziala sie, iz zastrzelil kiedys w przeplywie zazdrosci mezczyzne, ktorego zastal w niedwuznacznej sytuacji ze swoja zona, zastrzelil takze zone. Jak sie pozniej okazalo, sytuacja ta tylko tak wygladala, a w gruncie rzeczy czlowiek ten czekal wlasnie na niego.
Zenon doweidzial sie wkrotce od Niestrzepowej, iz Justyna ostatnio bardzo sie zmienila, czesto zdarza jej sie znikac na kilka godzin i nikt nie wie, gdzie w tym czasie przebywa.
Tego wieczoru, gdy odwiedzil Justyne, postanowil jeszcze zajrzec do biura, droge blokowal mu jednak tlum. Zenon dostal sie jednak do magistratu bocznym wejsciem.
Rozdzial 27
Tego samego dnia policja zaczela strzelac do robotnikow. Nastapila po tym fala aresztowan. Wsrod aresztowanych byl Chasba, zas Franek zostal ciezko ranny i wkrotce potem zmarl. Gazety napisaly, iz pierwszy strzal padl z tlumu.
Kilka dni potem Zenon dowiedzial sie od lekarza , ze Justyna usilowala popelnic samobojstwo. Dziewczyna oskarzala go, iz to on jest winien jej stanu, gdyz dal jej pieniadze na zabieg. Justyna zaczela mu takze grozic - powiedzial, iz chce go zabic.
W domu spotkal Elzbiete, czytajaca liczne ulotki, ktore przychodzily teraz do ich domu. Zwierzyl sie jej takze, iz justyna chciala popelnic samobojstwo i to w duzej mierze ona, Elzbieta, jest temu winna.
Zakonczenie
justyna zjawila sie w gabinecie Zenona i oblala mu twarz kwase. Choc urzednicy, zalarmowali krzykiem, przybiegli jest najszybciej, to Zenon stracil wzrok. Wozny natomiast zatrzymal Justyne, ktora usilowala wyskoczyc przez okno. Z poczatku probowano powiazac tan czyn z dzialalnoscia ruchu robotniczego, potem jednak ten watek porzucono. Tydzien po wpisaniu ze szpitala Zenon popelnil samobojstwo strzelajac sobie w usta. Elzbieta wyjechala za granice. Synem Ziembiewiczow zas zaopiekowala sie matka Zenona, ktora zamieszkala u Karola Wabrowskiego,w mieszkaniu Kolichowskiej.
Komentarze
Prześlij komentarz